Jednolity Plik Kontrolny – od 1 stycznia 2018 obowiązkowy również dla mikroprzedsiębiorców

Jednym z narzędzi wspierających uszczelnianie systemu podatkowego jest wprowadzenie obowiązkowej sprawozdawczości poprzez Jednolity Plik Kontrolny (JPK). Od początku roku 2016 obowiązkiem składania JPK w organach podatkowych objęte były firmy duże, od 2017 średnie a od 2018 roku obowiązek ten dotyczył będzie również mikroprzedsiębiorców.

Czym jest JPK? Kogo obejmuje obowiązek składania JPK? Jak często i w jakie formie należy składać JPK? Między innymi na te pytania postaramy się odpowiedzieć w niniejszym artykule.

Czym jest JPK? Aby wygenerować JPK można wykorzystać jeden z wielu dostępnych na rynku programów wspierających przedsiębiorców w ewidencjonowaniu m. in. zakupów i sprzedaży. JPK bowiem nie jest niczym innym jak zbiorem danych finansowych zawierającym m. in. wspomniane ewidencje zakupów i sprzedaży VAT a w niektórych sytuacjach również wyciągi bankowe, księgi przychodów i rozchodów i inne. Jest to zestaw informacji o różnego rodzaju operacjach gospodarczych przedsiębiorcy za sprecyzowany okres. Co istotne, JPK przekazany może być tylko w wersji elektronicznej i to w określonym układzie (w formacie xml), który umożliwi jego przetwarzanie organom podatkowym. Wprowadzenie JPK argumentowano w dwojaki sposób. Po pierwsze – ma to być ułatwienie dla przedsiębiorców usprawniające przekazywanie informacji finansowo-podatkowych. Dzięki formie elektronicznej ma być efektywniej, szybciej, wygodniej i taniej. Po drugie jednak, za wprowadzeniem JPK stanął również argument mówiący o tym, iż dzięki JPK usprawniony zostanie system kontroli podatkowych a ich efektywność będzie wyższa. Zapowiedzi wprowadzenia JPK obejmowały m. in. informację o tym, że zmniejszy się konieczność przeprowadzania audytów przez pracowników kontroli skarbowej. Oczywiście kontroli należy się spodziewać jeśli w danych przekazywanych w ramach JPK wykryte zostaną nieprawidłowości.

Kogo i od kiedy dotyczy obowiązek przesyłania JPK ?

Wprowadzenie JPK rozłożone zostało w czasie. Jako pierwsze obowiązkiem wysyłania JPK_VAT czyli ewidencji zakupów i sprzedaży VAT objęte zostały przedsiębiorstwa duże a więc takie, które zatrudniają minimum 250 pracowników lub ich roczny obrót przekracza 50 mln euro a suma aktywów bilansu przekracza 43 mln euro. Dla przedsiębiorstw dużych dniem podlegania obowiązkowi przesyłania JPK był 1 stycznia 2016 roku. Drugie w kolejności jeśli chodzi o wspomniany obowiązek były przedsiębiorstwa małe i średnie, które to zobowiązane zostały do przekazywania JPK wraz z dniem 1 stycznia 2017. Przypomnijmy, że przedsiębiorstwa średnie to te które zatrudniają mniej niż 250 pracowników a ich roczny obrót nie przekracza 50 mln euro lub suma aktywów bilansu nie przekracza 43 mln euro. Przedsiębiorstwa małe z kolei to te, które zatrudniają mniej niż 50 pracowników a ich roczny obrót nie przekracza 10 mln euro lub suma aktywów bilansu nie przekracza 10 mln euro.

1 stycznia 2018 roku to dzień od którego obowiązkiem wysyłania JPK_VAT objęte będą również mikroprzedsiebiorstwa a więc również te firmy które zatrudniają mniej niż 10 pracowników a ich roczny obrót nie przekracza 2 mln euro lub suma aktywów bilansu nie przekracza 2 mln euro. JPK_VAT składać należy do 25 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni.

Poza 1 stycznia 2018 istotną datą jest też 1 lipca 2018 – od tego dnia bowiem wszyscy podatnicy VAT, którzy prowadzą księgowość w formie elektronicznej  (bez względu na wielkość) na żądanie organów podatkowych przekazywać będą musiały również inne struktury JPK takie jak: księgi rachunkowe (JPK_KR), magazyn (JPK_MAG), wyciąg bankowy (JPK_WB), faktury VAT (JPK_FA), podatkowa księga przychodów i rozchodów (JPK_PKPIR), ewidencja przychodów (JPK_EWP). Kiedy organ podatkowy zażąda przekazania plików dodatkowych JPK, przedsiębiorca będzie miał minimum 3 dni (nie mniej) na udostępnienie żądanych plików JPK.

JPK nie składają podatnicy, wykonujący wyłącznie czynności zwolnione od podatku od towarów i usług wskazane w ustawie o VAT.

Mimo, iż obowiązek składania JPK dotyczy mikroprzedsiebiorcow dopiero od 1 stycznia 2018 to zachęca się ich do wcześniejszego dobrowolnego składania JPK – wśród argumentów które miałyby przekonać mikroprzedsiębiorców do takiego działania znajdziemy: możliwość szybszego zwrotu VAT (do 25 dni przy rozliczeniach za październik, listopad i grudzień 2017), możliwość sprawdzenia z czym wiąże się nowy obowiązek i przygotowanie się do niego wcześniej, upewnienie się że rozliczenie danego mikroprzedsiebiorcy jest poprawne.

Z myślą o tych mikroprzedsiebiorcach, którzy nie korzystali dotychczas z elektronicznych systemów finansowo-księgowych, Ministerstwo Finansów przygotowało specjalną, bezpłatną aplikację o nazwie Klient JPK 2.0. Umożliwia ona bezpieczne wygenerowanie i wysłanie pliku JPK_VAT. Co ciekawe, zapowiadane jest uruchomienie i bezpłatne udostępnienie bezpłatnej aplikacji do wystawiania i ewidencjonowania faktur VAT oraz generowania i wysyłania JPK_VAT – ma to mieć miejsce na początku roku 2018.

Konsekwencje niedopełnienia obowiązków.

Niezłożenie w terminie JPK może skutkować nałożeniem różnego rodzaju sankcji karno-skarbowych. W zależności od zakwalifikowania  danej  sytuacji  (może to być wykroczenie lub przestępstwo), różne będą konsekwencje niedopełnienia obowiązków. Jeżeli wartość uszczuplanie należności podatkowej przekracza 10 tys zł to będzie to traktowane jako przestępstwo. Pod uwagę brane są też pobudki działania oraz stopień szkodliwości społecznej. Bez względu jednak czy będzie to wykroczenie czy przestępstwo skarbowe przedsiębiorca niedopełniający obowiązku złożenia JPK w terminie będzie musiał liczyć się z określonej wysokości grzywną. W przypadku wykroczenia skarbowego grzywna określana jest w przedziale od 1/10 do 20-krotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia. W 2017 r. jest to

• w sytuacji kary nałożonej mandatem od 200 zł do 4000 zł,
• w przypadku kary nałożonej nakazem sądu od 200 zł do 20 000 zł,
• w przypadku kary nałożonej wyrokiem sądu od 200 zł do 40 000 zł.

Jeśli jednak będziemy mieli do czynienia z przestępstwem skarbowym, kwoty grzywien będą zdecydowanie wyższe, bowiem wysokość grzywny może wynieść w takiej sytuacji od 10 do 720 stawek dziennych. Minimalna stawka dzienna w 2017 r. wynosi od 66,66 zł do 26 664 zł. Grzywna może więc wynieść (na przykładzie danych za 2017 rok):

• w przypadku kary wymierzonej nakazem sądu od 666,60 do 5 332 800 zł
• w przypadku kary wymierzonej wyrokiem sądu od 666,60 zł do 19 199 995,20 zł.