Ramy i stanowiska naprawcze

Na rynku dostępnych jest wiele urządzeń do naprawy karoserii samochodów powypadkowych. Firmy produkujące urządzenia naprawcze wprowadzają na rynek coraz to nowe rozwiązania oraz mocno przekonują o słuszności stosowanych rozwiązań. Poza sloganami reklamowymi jest jednak kilka czynników, decydujących czy urządzenie będzie odpowiednio praktyczne oraz efektywne do prowadzenia napraw powypadkowych w obecnych realiach rynkowych.

Trochę historii

Pierwsze urządzenia naprawcze stały się powszechne w warsztatach blacharskich krajów rozwiniętych w połowie ubiegłego wieku. Były to przeważnie stanowiska stacjonarne lub urządzenia ściśle specjalizowane, modułowe, czyli działające na zasadzie wzorca kształtu ramy lub płyty podłogowej najbardziej popularnych z ówcześnie poruszających się po drogach samochodów. Dopiero później pojawiły się urządzenia o konstrukcji uniwersalnej, pozwalające na naprawę wszystkich samochodów bez ograniczeń i do dnia dzisiejszego zwiększa się liczba warsztatów stosujących te urządzenia. Główne przyczyny tej zmiany to gwałtownie rosnąca ilość modeli produkowanych na świecie samochodów oraz rosnące wymagania ekonomiczne związane z naprawami powypadkowymi.

Ramy modułowe zostały w zasadzie wyparte przez urządzenia uniwersalne, głównie ze względów ekonomicznych. Pracochłonność podczas stosowania ram z końcówkami wzorcowymi, konieczność demontażu większości elementów zawieszenia, kłopotliwość oraz koszty wypożyczania zestawów naprawczo-pomiarowych do każdego naprawianego pojazdu mają się nijak do tego co proponuje warsztatowi za naprawę firma ubezpieczeniowa lub ile jest w stanie zapłacić za naprawę klient. Urządzenia modułowe najdłużej były popularne w Europie zachodniej i USA, gdzie była dobrze rozwinięta sieć wypożyczalni zestawów końcówek naprawczo-pomiarowych. Zasada wzorca kształtu została zastąpiona zastosowaniem uniwersalnych urządzeń pomiarowych umożliwiających diagnozę przed oraz kontrolę w trakcie i po naprawie karoserii naprawianych pojazdów. Współczesne urządzenia uniwersalne najnowszej generacji wyposażone są w elektroniczne urządzenia pomiarowe umożliwiające automatyczne porównanie zmierzonych wymiarów z danymi wzorcowymi zawartymi w bazie urządzenia. W każdym momencie może być dokonany wydruk wyników pomiaru, a wszystkie procedury zapamiętane są w pamięci komputera sterującego urządzeniem. Oprócz urządzeń pomiarowych sterowanych komputerem z powodzeniem stosowane są również mechaniczne urządzenia pomiarowe do karoserii.

Typy ram i stanowisk naprawczych

Na użytek niniejszej publikacji dokonano następującego podziału urządzeń naprawczych:

• uniwersalne mobilne,
• uniwersalne z podnośnikiem,
• modułowe,
• stacjonarne z kratownicą.

Uniwersalne urządzenia naprawcze na kołach. Urządzenia uniwersalne zbudowane są przeważnie jako urządzenia jezdne, umożliwiające swobodne przemieszczanie ich w warsztacie, zarówno bez zamocowanego samochodu jak i z samochodem. Typowe uniwersalne urządzenie naprawcze przejezdne przedstawiono na rysunku 5.1.

Urządzenia zintegrowane z podnośnikiem. Coraz częściej urządzenia mobilne, pomimo swoich niewątpliwych zalet wynikających głównie z możliwości swobodnego ich przemieszczania w warsztacie jak i na placu, wypierane są przez urządzenia zintegrowane z podnośnikiem. Najczęściej jest to rama na podnośniku nożycowym zamocowana na posadzce, czy też (lepiej) osadzona w zagłębieniu posadzki warsztatu.

Rozwiązanie takie jest optymalne dla współczesnego warsztatu napraw powypadkowych. Pozwala na maksymalne skrócenie czasu potrzebnego na montaż i demontaż pojazdu na ramie naprawczej. Nie bez znaczenia pozostaje wzrost bezpieczeństwa podczas procesu montażu jak i naprawy oraz podwyższenie komfortu pracy. Podczas naprawy oraz diagnostyki pojazd osadzony na ramie może być podnoszony i opuszczany w zależności od potrzeby.

Urządzenia naprawcze modułowe zbudowane są jako urządzenia jezdne lub stacjonarne zamocowane na podnośniku. Zwykle modułowe urządzenie naprawcze składa się z następujących elementów:

ramy nośnej,

wieży ciągnącej z zestawem hydraulicznym,

belek mocujących imadła progowe do ramy naprawczej,

imadeł progowych,

zestawów końcówek wzorcowych stałych lub regulowanych,

pośrednich elementów mocujących.

Zestawy naprawcze fabrycznie wyposażane są w szczegółową dokumentację dotyczącą mocowania końcówek do poszczególnych typów płyty podłogowej. Wielość modeli i różnych konfiguracji pojazdów stanowi główną barierę stosowania tego typu rozwiązań w wielomarkowych serwisach napraw powypadkowych. Systemy te sprawdzają się jedynie w wysoce wyspecjalizowanych serwisach dilerskich, gdzie na bieżąco aktualizuje się dokumentację oraz wyposażenie do nowych modeli pojazdów. Problem w tym, że te właśnie serwisy raczej rzadko wykonują powypadkowe naprawy główne.

Niektóre systemy naprawcze oparte na zestawach modułów pomiarowo-naprawczych narażone są podczas niewłaściwej naprawy na uszkodzenie. Bywa, że nieprofesjonalna obsługa doprowadza do tego, ze przenoszą zbyt duże siły i ulegają deformacji. Warto pamiętać, że takie elementy systemu mogą być powodem błędów w przeprowadzonej naprawie. Jest to problem bardzo trudny do wykrycia przed naprawą i jest jednym z powodów niechęci niektórych serwisów do stosowania tego typu rozwiązań.

Urządzenia naprawcze stacjonarne z kratownicą posiadają wiele odmian choć jedna cecha jest wspólna. To kratownica osadzona trwale w posadzce warsztatu, do której mocowane jest w zależności od potrzeb oprzyrządowanie naprawcze. Rozwiązania oparte na kratownicy zwane są również systemami podłogowymi.

W zależności od producenta opcjonalnie mogą być wyposażone w zestaw hydraulicznych rozpieraczy siłownikowych zamiast wież ciągnących. Dodatkowo spotyka się również zamontowane na stanowisku z kratownicą, podnośniki nożycowe lub słupowe. Warto zauważyć, że systemy takie posiadają zalety, lecz bez podnośnika praca jest raczej niezbyt wygodna i należy traktować takie rozwiązania z pewnym dystansem. Jedną z wad jest trwałe związanie z podłożem znacznej części systemu, co uniemożliwia jego przeniesienie w inne miejsce, choćby w przypadku reorganizacji czy zmiany lokalu warsztatowego. Oceniając takie rozwiązanie pod względem kosztów, jest ono porównywalne z ramą uniwersalną na podnośniku nożycowym. Ramę taką jednak można w dowolnym momencie przenieść w całości w inne miejsce lub nawet sprzedać.

Bogusław Raatz

raatz.pl