Kolorystyka motocyklowa – wyzwania, trendy i techniki lakiernicze

Dlaczego kolory motocykli są trudniejsze do odtworzenia niż samochodowe?

Temat dotyczący kolorystyki motocyklowej poruszałem już na łamach Lakiernika. Myślę jednak , że warto wrócić do tego ciekawego zagadnienia choćby dlatego, że cały czas się rozwija i nadal może przysparzać wielu problemów. Zmiany i nowości, podobnie jak w kolorystyce samochodowej, podyktowane są trendami, pojawianiem się nowych pigmentów, które dają nowe możliwości i coraz ładniejsze efekty.

Niewiele zmian jest jeśli chodzi o dostęp do receptur, kodów i innych informacji. Większość producentów motocykli nie umieszcza kodu lakieru w pojeździe więc ich ustalenie odbywa się inaczej niż w przypadku samochodów. Często wykorzystuje się do tego informacje zwarte na stronach internetowych gdzie można sprawdzić numer lub nazwę koloru podając rocznik i model motocykla.

Powodów jest co najmniej kilka. Kolory motocyklowe często są tworzone w oparciu o pigmenty niewystępujące w systemach mieszalniczych, które są używane do przygotowania kolorów samochodowych.

Nie ma systemu naprawy elementów motocyklowych , ponieważ serwisy przewidują wymianę elementów na nowe już polakierowane, dlatego tez producenci lakierów nie opracowują wszystkich receptur i nie wprowadzają do sprzedaży specjalnych pigmentów.

Receptury występują ale nie wszystkie i niestety bywa też tak że te, które występują nie są dopracowane a kolor, który jest przygotowany odbiega znacząco od oryginału.

Koszt zakupu nowych elementów, już polakierowanych, jest wysoki. W przypadku niektórych producentów może wynosić nawet do 15 tys. zł za jeden element. Części więc są naprawiane i lakierowane i choć lakiernicy samochodowi niechętnie podejmują się tych napraw to jest wiele warsztatów, które specjalizują się tylko w lakierowaniu motocykli.

Nowoczesne efekty lakiernicze – maty, candy, brokat i pigmenty Cristal
Jeśli chodzi o trendy i zmieniające się upodobania klientów to nie można nie wspomnieć o lakierach matowych, większość z nich to lakiery metalik oraz perły i inne efekty trzywarstwowe z wykończeniem matowym. Lakiery matowe pojawiły się już dość dawno ale w ostatnim czasie większość producentów oferuje właśnie takie wykończenia na wielu modelach od skuterów , motocykli sportowych po duże motocykle.

Kolejnym efektem stosowanym już od kilkudziesięciu lat są lakiery candy, czyli lakiery trzywarstwowe, gdzie pierwszą warstwę stanowi lakier metalik lub perła a górna warstwa jest przeźroczysta z dodatkiem pigmentu candy. Może to być barwiona baza lub lakier bezbarwny. Ale to jeszcze nie koniec. Coraz częściej spotyka się połączenie tych dwóch efektów czyli kolor trzywarstwowy candy z dodatkiem tzw. ziarna, które dodatkowo mieni się w słońcu.

Tak jak wspomniałem w niektórych systemach występują pigmenty do dobarwiania typu colorink ale jest to przeważnie kilka kolorów a w tej chwili w lakierowaniu custom występuje około 20-30 barwników candy, które występują w lakierach motocyklowych.

Następnym ciekawym dodatkiem są pigmenty typu kameleon oraz Cristal, które zmieniają kolor pod kątem. Nie są one tak stosowane jak typowy kameleon, który znamy od lat. Zazwyczaj stanowią tylko mały dodatek w górnej warstwie lakieru , przeważnie w lakierze bezbarwnym i dają efekt mieniącego się ziarna , które dodatkowo zmienia kolor pod kątem. Są one stosowane między innymi w kolorystyce Harley-Davidson.

Jeśli chodzi o najgrubsze efekty które stosują fabryki to oczywiście numerem jeden jest brokat. Najczęściej jest on połączony z lakierem candy przez co tworzy piękny intensywny mieniący się kolor z grubym brokatem. Tutaj także wśród producentów motocykli prym wiodą Harley -Davidson oraz Indian gdzie fabryczne lakiery brokatowe posiadają cząstki o średnicy 0.4-0.6 mm a grubość fabrycznej powłoki sięga czasami 400-700 mikronów.

Żeby tego było mało jako dodatkowy element dochodzą grafiki, paski, napisy, które również potrafią przysporzyć wiele pracy i trudności przy odtwarzaniu oryginału. Większość producentów stosuje naklejki, pod lakier i przyklejane na lakier. W przypadku Harley- Davidson paski są malowane podobną techniką jak kilkadziesiąt lat temu.

Dodatkowo w modelach limitowanych wykorzystuje się płatki prawdziwego złota lub srebra do wyklejania pasów i wzorów. W przypadku motocykli japońskich w większości naklejki pod lakierem są tylko na zbiorniku paliwa. Pozostałe naklejane są na lakier. Paski w motocyklach typu chopper cruiser to naklejki na zbiorniku pod lakierem oraz na błotnikach na lakierze.

Jak poradzić sobie z brakiem receptury i dobrać kolor idealnie?
Wróćmy jednak do kolorystyki i lakierów. Jak postępować w przypadku napraw oryginalnych elementów, jak sobie radzić z trudnymi kolorami i ich aplikacją ? Przy odpowiednim podejściu oraz przestrzeganiu kilku zasad można sobie z tym dobrze radzić i rozwijać swoje umiejętności w tej dziedzinie.

Pierwszym etapem przy naprawie jest ustalenie nazwy i kodu lakieru. Gdy już znamy numer i nazwę koloru należy sprawdzić czy w systemie mieszalniczym występuje kolor, którego szukamy. I tutaj trzeba być uważnym bo często występują błędy i np. numer się zgadza ,a nazwa nie. Lub kolor jest w systemie ale pod całkiem innym numerem , więc na tym etapie trzeba być naprawdę uważnym.

Zdarza się też, że receptury w kilku systemach mieszalniczych różnią się i to bardzo. W jednej jest receptura gdzie kolor to zwykła baza metalik, a w drugim systemie ten sam kolor występuje jako trzywarstwowy.

W takich przypadkach trzeba dokładnie przeanalizować możliwości. Jednak pewne jest to, że kolorów candy trzywarstwowych nie można zrobić w formie jednej bazy, nie jest to możliwe. Korzystam z trzech systemów, ale często zdarza się tak, że w żadnym nie ma danego koloru. Dzieje się tak z powodu, który opisałem wcześniej, czyli kolor zawiera pigmenty specjalne, których system nie posiada. Jeśli więc widać, że kolor oryginalny zawiera specjalne dodatki trzeba zdać sobie sprawę ,że kolor ten nie będzie pasował z żadnej mieszalni .

W takim przypadku pomóc może tylko dobry kolorysta, który stworzy samodzielnie ten kolor. Mamy ich w naszym kraju bardzo wielu. Przeszkodą jednak może być też brak odpowiednich pigmentów i wtedy umiejętności i chęci nie wystarczą. Najczęściej zdarza się tak ,że mieszalnie nie chcą podejmować się dorabiania takich kolorów.

W moim przypadku zadanie jest ułatwione ponieważ wszystkie receptury które wymagają dopasowania do elementu robię samodzielnie z użyciem pigmentów specjalnych, których posiadam kilkadziesiąt. Przeważnie udaje się osiągnąć zamierzony efekt w kilka godzin,ale zdarzają się takie kolory, na które trzeba poświecić dużo więcej czasu, wykonać kilkanaście natrysków próbnych.

Receptury zapisuje i wykorzystuje później robiąc kolor dla siebie lub klientów. W ostatnich latach wielu klientów decyduje się wysłać do nas element w celu dorobienia koloru.

Zamawiający otrzymuje dopasowany kolor oraz instrukcje aplikacji i pomoc techniczną. Jednak należy pamiętać .że to czasami nie wystarczy aby cała operacja naprawy zakończyła się sukcesem. Sam proces aplikacji ma też bardzo duży wpływ na końcowy efekt i to czy kolor będzie dopasowany.

Oczywiście opisałem tutaj kolory nietypowe, które stwarzają problemy i te które są bardziej wymagające. Wiele kolorów motocyklowych nie jest aż tak skompilowana i można je dopasować podobnie jak w przypadku samochodów ,a ich aplikacja nie jest trudna.

Tekst oraz zdjęcia: Patrycjusz „Lepian” Gaj