Dlaczego popełniamy błędy w trakcie lakierowania?

Producenci materiałów i narzędzi dla lakierników prześcigają się we wprowadzaniu coraz to nowych produktów. Po części spowodowane jest to koniecznością sprostania coraz bardziej restrykcyjnym normom chroniącym środowisko, po części wymogiem spełnienia oczekiwań akcjonariuszy, czyli zysku. Zmieniające się cechy produktów mogą lakiernikom sprawiać problemy i, w konsekwencji, być przyczyną błędów.

Tęgie głowy wymyślają receptury szpachli, podkładów, wypełniaczy, lakierów, rozcieńczalników, rozpuszczalników czy zmywaczy. Każdy z nowych produktów ma nieco inny skład, ma nieco inne cechy, daje nieco inne efekty i wymusza nieco inny sposób używania. Wszystko to powinno być opisane w karcie produktu. Oczywiste więc wydaje się czytanie tych informacji i odpowiednie wykorzystanie zaleceń dotyczących używania i łączenia (lub nie) z innymi produktami. W praktyce okazuje się, że niewiele osób dokładnie zapoznaje się z kartą techniczną produktu. Zwłaszcza doświadczeni lakiernicy działają rutynowo. Efektem takiego postępowania mogą być widoczne błędy na wykonywanej powłoce wynikające z najczęściej braku wiedzy o konkretnym produkcie, a nie braku umiejętności. Zwłaszcza przy ciągłych zmianach technologii i podaży coraz nowych produktów.

Błędy popełniane podczas lakierowania można z grubsza podzielić na trzy kategorie powodów, jakie do ich powstania się przyczyniły:

• miejsce w którym odbywa proces naprawy i lakierowania
• przygotowywanie produktów do lakierowania
• technika nakładania kolejnych warstw powłoki

Aby właściwie przeprowadzić proces lakierowania, miejsce czyli pomieszczenia w których to będzie się odbywać, musi spełniać określone warunki: odpowiednia temperatura, wentylacja, oświetlenie, czystość. Wtrącenia pyłów, odkurzu z lakierowania w warstwach bazy i lakieru bezbarwnego, to skutek niewłaściwej wentylacji oraz niezachowanie czystości. Naprawa takich wad wymaga ponownego przelakierowania całych elementów lub ich fragmentów. Zmlecznienie lakieru bezbarwnego, plamy wodne na powierzchni, to skutek wilgoci w pomieszczeniu. Jeśli wysuszenie powłoki oraz jej spolerowanie nie przynosi zamierzonych efektów to trzeba zeszlifować warstwę lakieru bezbarwnego i ponownie ją nałożyć. Skórka pomarańczowa, zacieki na lakierze bezbarwnym powstają, gdy lakierowanie odbywa się w zbyt niskiej temperaturze – naprawa takiej wady polega na polerowaniu mocno ścierną pastą, a jeśli to jest niewystarczające, bo nierówności są zbyt grube, to trzeba szlifować i ponownie nałożyć warstwę lakieru bezbarwnego. Pasy, miejsca niedomalowane, to efekt niewłaściwego oświetlenia. Jedyna metoda usunięcia błędu to przeszlifowanie i ponowne lakierowanie elementu.

Reasumując: aby trafnie określić przyczynę powstania wady, należy przypomnieć sobie i przeanalizować cały proces naprawy, jego wszystkie etapy i warunki w jakich naprawa była wykonywana.

Przygotowując mieszaniny produktów do lakierowania dbajmy o to, aby ich składniki pochodziły z tego samego systemu, proporcje były zgodne z przeznaczeniem i aby składniki: utwardzacz i rozcieńczalnik, dobrane były odpowiednio do przewidywanej technologii nakładania powłoki. Musimy pamiętać też, że do różnych produktów są różne, niepodobne do siebie, dodatki mające jeszcze wersje w zależności od warunków (np. temperatury, wilgotności, czasu), w których będą aplikowane. Wszystkie informacje dotyczące przygotowywania mieszanin producenci podają w kartach produktów.

Pojawiające się błędy nie zawsze są oczywiste, a ich przyczyny łatwe do określenia, zwłaszcza jeśli tych przyczyn jest więcej. Przyczyną trudności z utwardzeniem mogą być niewłaściwe dodatki lub złe proporcje, pojawiające się plamy wodne również mogą być spowodowane dodatkami, zły rozcieńczalnik powoduje utratę własności lepkościowych, niewłaściwą rozlewność, mogą pojawić się pęcherze lub zacieki. Nieodpowiedni dobór materiałów może powodować ich reakcję. Skutkiem niekompatybilności rozcieńczalnika (zbyt agresywny) w podkładzie i bazie, na lakierze będą występowały zjawiska mapowania w obrębie szpachlowanych miejsc. Przedawkowanie, lub zbyt mała ilość utwardzacza w szpachli, będzie powodowało odbarwianie bazy lub jej marszczenie.

Unikanie powstawania błędów w czasie nakładania poszczególnych warstw, wymaga staranności, wiedzy i pewnego doświadczenia. Ważne jest zachowanie odpowiedniego czasu oczekiwania między nakładaniem kolejnych warstwy, zachowanie właściwej odległości w pionie i poziomie od powierzchni lakierowanej, właściwej regulacji ciśnienia powietrza, dobór zalecanej dyszy, właściwy skład nakładanego produktu, temperatura, wilgotność oraz czystość w miejscu lakierowania. Przed nakładaniem kolejnej warstwy należy usuwać odkurz z powierzchni lakierowanej. Lakierując (szczególnie bazą) fragmenty elementu, za każdym razem robimy wdmuchniecie lub zamalowujemy części niedomalowanie. Krawędzie obszaru, do którego robiliśmy „wdmuchę” już w pewnym stopniu wyschły i w tych miejscach osadza się odkurz. Po wyschnięciu całej powierzchni, przed nakładaniem lakieru bezbarwnego, specjalną ściereczką delikatnie zbieramy z powierzchni nie połączone kulki odkurzu. Ten zabieg jest ważny przy cieniowaniu, zaniedbanie sprawi, że tam gdzie pozostał odkurz, w warstwie bezbarwnej będą widoczne ciemniejsze kropki.

Ważny dla końcowego efektu jest umiejętnie i zgodnie ze sztuką przeprowadzony proces cieniowania. Wszystkie etapy i czynności należy każdorazowo przemyśleć przed rozpoczęciem pracy, aby potem nie trzeba było ponownie, lecz już za darmo, lakierować

Wszystkie procedury i czynniki wpływające na jakość wykonania naprawy, wymagają wcześniejszego przemyślenia, zapamiętania i zachowanie możliwości reagowania oraz wprowadzania korekty podczas aplikacji. Wymaga to ciągłego treningu i zapoznawania się z nowościami, lakiernik korzystając z nabytego doświadczenia nie powinien wpadać w bezrefleksyjną rutynę. Po raz kolejny podkreślić należy przestrzeganie zaleceń dotyczących poszczególnych materiałów. Producenci zawsze przed wprowadzeniem produktu do oferty przeprowadzają szereg testów i prób i na ich podstawie w kartach produktów podają proporcje konkretnych dodatków, warunki, w jakich należy ich używać, czas przygotowania i termin przydatności. A także produkty, z którymi mogą wystąpić niepożądane reakcje.

Autor: Mirosław Rutkowski oraz Mieczysław Sieczkowski