Naprawa kabin pojazdów użytkowych

Jedną z ważniejszych części składowych większości rodzajów pojazdów użytkowych jest kabina kierowcy. Prawie połowa kolizji i wypadków z udziałem ciężarówek to uszkodzenie przedniej części pojazdu: najechania i zderzenia czołowe, w których poza skrzywieniem ramy, destrukcji ulega również kabina.

Rys. Występowanie rodzajów kolizji pojazdów. (BR)

Planowanie stanowiska
Jak to zwykle bywa, są różne, czasami sprzeczne opinie dotyczące wyboru sposobu obsługi szkód komunikacyjnych związanych z kabinami. Biorąc pod uwagę znaczne gabaryty oraz masę, to nasuwa się jednak myśl, że należy do

sprawy podejść kompleksowo i niezwykle starannie. Stosuje się co prawda różne mniej lub bardziej doraźne metody napraw, których efektem jest skuteczne przywrócenie konstrukcji do pierwotnego kształtu, ale nie wolno zapominać o ekonomii i ergonomii. Wbrew pozorom oba określenia nie tylko mają podobne brzmienie, ale i wiążą się ze sobą w sposób nierozerwalny. Trudno bowiem oczekiwać ekonomicznej naprawy bez zapewnienia pracownikom warunków gdzie ergonomia pozwala na takie ułatwienia, że czas poświęcony na likwidację szkody może być na tyle skrócony, że cała operacja jest warta zachodu.

Fot. Mocowanie kabiny na stanowisku naprawczym w uchwytach technologicznych. (Fot. HERKULES TRUCK)

Czy naprawa kabin w dzisiejszych czasach się opłaca?
Udzielenie odpowiedzi na to pytanie nie jest proste. Na pewno nie każda naprawa powypadkowa jest uzasadniona ekonomicznie i nie dotyczy to wyłącznie problematyki omawianej w tym artykule. Nawiązując do tekstu powyżej, można natomiast z pełną odpowiedzialnością stwierdzić, że organizując dział napraw powypadkowych, należy uczynić wszystko, aby zyski przynosiły usługi naprawcze w jak najszerszym zakresie. Rozwijając tę myśl, to w dużej mierze od posiadanych technologii i organizacji stanowiska do napraw będzie zależało, czy, i ile firma zarobi. Osobną sprawą jest stopień fachowości i przeszkolenia pracowników zajmujących się likwidacją szkód. Dodatkowo system zamawiania i dostarczania części zamiennych również wpływa na czas i koszty. Prowadząc od lat szkolenia i konsultacje inwestycyjne oraz technologiczne słyszę czasami absolutnie sprzeczne opinie. Jedni twierdzą, że nie warto się brać za naprawy kabin, inni zaś wykonują jedną naprawę za drugą. Można by zadać sobie pytanie: jak to możliwe? Czy wszyscy mają rację, czy ci co naprawiają, nie potrafią liczyć? O co tu chodzi?… Mam tę przewagę, że widziałem już setki serwisów napraw powypadkowych. Często mam kontakt z firmami, którym doradzałem już w momencie planowania budowy warsztatu. Nie od dzisiaj wiadomo, że czasami najciemniej pod latarnią i właściciel serwisu nie zawsze ma obiektywne spojrzenie na sposób funkcjonowania swej firmy. Dlatego warto od czasu do czasu wykonać mniej lub bardziej oficjalny audyt technologiczno-ekonomiczny, aby pracować i zarabiać w realnym świecie, a nie żyć wyobrażeniami i złudzeniami. Dlaczego ten wywód? Moim zdaniem idealnie pasuje do odpowiedzi na pytanie: czy warto naprawiać kabiny?

Jaki system wybrać?
Przechodząc do konkretnych rozwiązań technologicznych, należy przypomnieć, że dużo zależy od etapu, na którym rozszerza się działalność o dział napraw kabin. Podobnie jak w przypadku prostowania konstrukcji ramowych, najlepiej jest, gdy odbywa się to na etapie planowania technologii całego serwisu. Nie jest to jednak warunek sine qua non i tak naprawdę można to zrobić w każdym momencie. Urządzenia mocowane do kratownicy w posadzce są bardzo ergonomiczne i wydajne. Można do tego wykorzystać strefę kratownicy przeznaczonej na co dzień do napraw ram albo stworzyć tak zwana ”małą kratownicę” o wymiarach zewnętrznych około 5 x 5 m, specjalnie do kabin. W przypadku, jeżeli nie ma kratownicy mocującej, możliwe jest wykonanie systemu kotew do osprzętu naprawczego oraz wież ciągnących. Jest to jednak w pewnym sensie rozwiązanie zastępcze. Niezależnie od szczegółowych rozwiązań mocowania w posadzce, to urządzenia naprawcze można umownie podzielić na trzy typy:

ramowy,
trawersowy,
ramowy z systemem prostowania podłogi.

System ramowy pozwala na zamocowanie kabiny i usztywnienie jej w punktach technologicznych, tak aby możliwa była naprawa hydraulicznymi wieżami ciągnącymi. Jest to system nieco podobny w działaniu do ram naprawczych pojazdów do 3,5 t i wydaje się, że nie wymaga specjalnego omówienia. Należy jednak zaznaczyć, że zamocowanie na zwartej ramie w znacznym stopniu blokuje dostęp do dolnej części kabiny.

Rys. System ramowy. (HERKULES TRUCK)

Ciekawszym rozwiązaniem jest system trawersowy. Niewątpliwą zaletą takiego rozwiązania jest spora mobilność elementów systemu i niezbyt duża przestrzeń potrzebna do jego przechowywania, co w niewielkich serwisach prowadzących tego typu naprawy wyłącznie doraźnie, może mieć kluczowe znaczenie. Kolejna zaleta to spora przestrzeń do prowadzenia dodatkowych czynności naprawczych płyty podłogowej.

Rys. System trawersowy. (HERKULES TRUCK)

Niedogodnością za to jest brak możliwości zastosowania specjalnego osprzętu uchwytów stanowiących wzorzec kształtu płyty podłogowej.

Rys. System ramowy z możliwością prostowania podłogi. (HERKULES TRUCK)

System napraw kabin będący połączeniem systemu ramowego i trawersowego, dodatkowo wyposażony jest w hydrauliczny system naprawy płyty podłogowej.

Rys. Przykład systemu hydraulicznego prostowania podłogi. (HERKULES TRUCK)

Konstrukcja tego typu urządzeń pozwala również na zastosowanie systemów uchwytów do poszczególnych modeli kabin. Uzyskuje się w ten sposób wzorzec kształtu płyty podłogowej, a w szczególności punktów mocowania zawiasów i zaczepów. Jak wiadomo, to cztery najważniejsze strefy płyty podłogowej, od których zależy, czy kabinę dla się zamontować do ramy pojazdu.

Rys. Uchwyty specjalizowane do określonego modelu kabiny. Po lewej Scania, po prawej Volvo. (HERKULES TRUCK)

Wieże hydrauliczne i pozostałe oprzyrządowanie
Niezależnie od wyboru systemu mocowania, we wszystkich przypadkach stosowane są te same wieże wysokiego ciągnięcia. Dobór osprzętu zależy wyłącznie od możliwości finansowych i aktualnych potrzeb. Optymalnie w każdym przypadku zestaw zawiera dwie wieże ciągnące system siłowników do napraw płyty podłogowej i komplet hydraulicznych narzędzi rozpierających. Niezbędne jest posiadanie zestawu uchwytów do mocowania kabin do ramy, jak i blacharskich uchwytów ciągnących, mocowanych do karoserii kabiny.

Fot. Wieża wysokiego ciągnięcia HIGHTOWER HYBRID (HERKULES TRUCK)

Naprawa paneli karoseryjnych wymaga zastosowania nowoczesnych narzędzi. Niezbędne jest również wykorzystywanie zgrzewarek inwerterowch i narzędzi do rozłączania elementów. Stosowanie lutospawarek, to w dzisiejszych czasach również standard. Przyda się także przymiar blacharski. Wszystkie te technologie umiejętnie wykorzystywane przez przeszkolonych pracowników, to również warunek opłacalności całego procesu.

Wyposażenie dodatkowe stanowiska
Stanowisko do prowadzenia napraw to nie tylko urządzenia i system mocowania oraz posiadany osprzęt dodatkowych. Należy zadbać w odpowiednią logistykę. Począwszy od odpowiedniej przestrzeni magazynowej (elementy o znacznych gabarytach), po rozwiązania pozwalające na ergonomiczne i bezpieczny demontaż, zdejmowanie, przenoszenie i montaż gotowych kabin oraz poszczególnych ich elementów.

Fot. Urządzenia transportu wewnętrznego są niezbędne do prowadzenia prac przy pojazdach użytkowych. Na zdjęciu montaż kabiny na stanowisku przy pomocy suwnicy. (HERKULES TRUCK)

Po naprawie konieczne jest przeprowadzenie prac związanych z przygotowaniem lakierniczym, co przy sporych rozmiarach kabiny wymaga odpowiedniej przestrzeni, pomostów roboczych i podobnych udogodnień. Warto pomyśleć o wózkach transportowych do przewożenia kabin w procesie od przygotowania przed lakierowanie po dostarczenie polakierowanej i wstępnie zmontowanej kabiny na stanowisko montażu na pojeździe.

Warunkiem, aby zadziałały odpowiednie mechanizmy gospodarcze przynoszące wymierne efekty finansowe, czyli zysk powinny być spełnione i dopasowane wszystkie aspekty związane z organizacją serwisu napraw kabin. Poza tymi czysto technicznymi związanymi z doborem sprzętu należy jeszcze pamiętać o odpowiednim wdrożeniu i szkoleniu pracowników. Jest to równie ważne i opłacalne jak dobry system naprawczy.

Bogusław Raatz
raatz.info