Uszkodzenia karoserii samochodowej c.d.

Nie tylko kolizje są przyczyną uszkodzeń karoserii samochodu, ale i naturalne zużycie w wyniku eksploatacji oraz wpływu czynników zewnętrznych takich jak woda, sól lub zniszczenie zmęczeniowe. Osobnym tematem jest renowacja oraz odbudowa pojazdów użytkowych, których karoseria uległa zniszczeniu na przestrzeni wielu lat użytkowania oraz niewłaściwego przechowywania i konserwacji. Diagnozowanie samochodów, w szczególności pod kątem bezpieczeństwa ruchu drogowego jest ciągle aktualne. Integracja Polski z Unią Europejską, otwarcie granic, a w tym na import używanych samochodów spowodowały, że rośnie lawinowo ilość poruszających się po polskich drogach samochodów kilku jak i kilkunastoletnich. Ocena zakresu uszkodzeń może służyć zarówno wyeliminowaniu wad w pojazdach, jak i w zwiększeniu skuteczności naprawy karoserii samochodowej. Ten drugi aspekt jest ciągle niedoceniany przez serwisy napraw powypadkowych.

Organoleptyczna ocena uszkodzeń

Wstępna ocena zakresu uszkodzeń powypadkowych odbywa się bez specjalistycznych przyrządów pomiarowych. Po zdemontowaniu uszkodzonych elementów zewnętrznych karoserii takich jak: zderzak, maska, błotnik, osłony i odsłonięciu w ten sposób części nośnych karoserii, które w wyniku kolizji prawdopodobnie uległy odkształceniu, możliwe jest dokonanie wstępnej oceny zakresu uszkodzeń. Następnie rozpoczyna się proces oględzin powypadkowych, które mogą być wykonywane w obecności właściciela pojazdu, jego użytkownika lub przedstawiciela firmy ubezpieczeniowej. Ocena zakresu uszkodzeń powstałych w wyniku kolizji drogowej w sposób opisany powyżej stanowi jedynie etap wstępny prac diagnostyczno-naprawczych. Pozwala on wyłącznie na bardzo ogólną ocenę zakresu przewidywanych napraw i ich szacunkowego kosztu. Wiele uszkodzeń pozostaje nadal nieznanych i możliwe są do zidentyfikowania podczas dalszych czynności naprawczych, takich jak demontaż kolejnych elementów samochodu oraz przeprowadzenie dokładnych trójwymiarowych pomiarów punktów bazowych karoserii.

Dobór technologii

Usuwaniu szkód powstałych podczas kolizji drogowych można podzielić pod kątem zastosowanych metod i środków na dwie zasadnicze grupy:

• bez zastosowania ramy naprawczej,
• z zastosowaniem ramy naprawczej.

Oceny, którą z metod należy zastosować dokonuje się poprzez wykonanie oględzin przy pomocy pomiaru trójwymiarowego położenia punktów bazowych karoserii. O zastosowaniu danej metody niejednokrotnie przesądzają również posiadane do dyspozycji środki techniczne. Z wieloletnich doświadczeń wynika, że warto taką analizę wykonać starannie, gdyż pozwoli to uniknąć często niepotrzebnych dodatkowych kosztów. Zarówno zastosowanie zbyt prostych metod jak i zbyt złożonych do konkretnego przypadku może przynieść wymierne straty lub znacznie zmniejszyć spodziewane zyski.

Bez zastosowania ramy naprawczej

Jeżeli trójwymiarowy pomiar karoserii wykaże, że uszkodzeniu uległy jedynie elementy poszycia karoserii, elementy konstrukcji nośnej zostały nienaruszone, a naprawa jest z jakiegoś powodu uzasadniona, można bez obaw dokonać naprawy bez montażu na ramie naprawczej. We wszystkich innych przypadkach wskazane jest zastosowanie ramy naprawczej ze współpracującym z nią systemem pomiarowym.

Do napraw bez ramy wykorzystuje się między innymi różnego rodzaju narzędzia do napraw panelowych oraz hydrauliczne lub elektryczne zestawy rozpierające. Mogą być one wyposażone w napęd hydrauliczny o maksymalnej sile 100 kN lub 40 kN. Zestawy rozpierające można stosować również jako wyposażenie pomocnicze podczas niektórych napraw dokonywanych na ramach naprawczych. Mogą one w niektórych przypadkach z powodzeniem zastąpić dodatkową wieżę ciągnącą oraz inny standardowy osprzęt. Naprawy panelowe karoserii to bardzo opłacalna technologia stosowana najczęściej do usuwania uszkodzeń elementów trwale związanych z karoserią takich jak. np. tylny błotnik, próg czy dach. Osobną grupę stanowią naprawy typu PDR, które w zasadzie nie należą bezpośrednio do blacharstwa, lecz powinny być traktowane jako osobny dział.

Z zastosowaniem ramy naprawczej

Konstrukcje współczesnych nadwozi samochodowych, a w szczególności płyt podłogowych, są wykonywane z dużą dokładnością i stanowią bazę do mocowania poszczególnych elementów oraz zespołów samochodów. Jednym z ważniejszych są elementy zawieszenia kół, którego ustawienie czyli tzw. geometria układu jezdnego (nie: zbieżność!) bezpośrednio wpływa na sposób poruszania się pojazdu oraz bezpieczeństwo.

Aby uniknąć późniejszych problemów powstałych w wyniku źle przeprowadzonej diagnozy oraz naprawy uszkodzeń, wskazane jest zastosowanie specjalistycznego sprzętu: ramy naprawczej wraz z urządzeniem pomiarowym. Rama naprawcza nie jest może obecnie najczęściej wykorzystywanym sprzętem blacharskim, ale w przypadku znacznych uszkodzeń konstrukcji pojazdu jest niezbędna. Co prawda nie zawsze są wymogi stosowania ram naprawczych do napraw powypadkowych, lecz właściciele sami wyposażyli swoje warsztaty w te urządzenia w wyniku analizy wymagań techniczno-ekonomicznych lub zostali niejako zmuszeni przez działające od kilkunastu lat prawa wolnego rynku. Na zwiększenie ilości profesjonalnych urządzeń naprawczych w polskich warsztatach wpływ ma również nacisk towarzystw ubezpieczeniowych oraz sieci naprawczych.

Nie bez znaczenia pozostaje fakt, iż wszelkie publikacje prasowe na ten temat, targi oraz inne akcje medialne przyczyniły się do przybliżenia tej tematyki użytkownikom samochodów, ci zaś często wybierając warsztat, w który naprawiać będą swój samochód, oceniają również pod kątem jego wyposażenia w urządzenia specjalistyczne. Współczesne urządzenia do napraw powypadkowych powinny spełniać następujące kryteria:

• pewne mocowanie wszystkich typów karoserii,
• wielokierunkowe oddziaływanie na naprawiane elementy,
• jednoczesny pomiar trójwymiarowy punktów bazowych.

Na rynku europejskim aktywnie działa kilkanaście firm oferujących urządzenia do naprawy i pomiaru karoserii. Decyzja o wyposażeniu warsztatu w tego typu sprzęt musi być zawsze poprzedzona analizą techniczno – ekonomiczną, która pomoże podjąć racjonalną decyzję. Inaczej będzie podchodził do zakupu właściciel serwisu samochodowego, w którym naprawy blacharskie stanowią margines wykonywanych na co dzień usług, a inaczej warsztatu o specjalizacji blacharsko-lakierniczej.  

Bogusław Raatz