Wyposażenie techniczne warsztatu przy naprawach blacharsko-lakierniczych

Ostatnich kilkanaście lat w sektorze usług motoryzacyjnych związanych było ze zwiększonym popytem na usługi blacharsko-lakiernicze. Wynikał on przede wszystkim z importu używanych pojazdów powypadkowych z Zachodniej Europy. Efektem wyjątkowo dużego popytu na tego typu usługi był wzrost liczby powstających na rynku warsztatów blacharsko-lakierniczych, który nadal jest na wysokim poziomie.

Podstawą prawidłowego funkcjonowania każdego warsztatu samochodowego jest jego właściwe zaprojektowanie i zapewnienie w nim odpowiedniej organizacji pracy i poszczególnych etapów technologicznych. Równie ważne jest jego właściwe wyposażenie w sprzęt warsztatowy. Ma to szczególne znaczenie, zwłaszcza przy tworzeniu warsztatu blacharsko-lakierniczego. Istotne jest zwłaszcza w tym przypadku właściwe usytuowanie ciągu technologiczno-komunikacyjnego, czyli rozmieszczenie pomieszczeń i poszczególnych stanowisk oraz urządzeń niezbędnych do wykonywania konkretnych operacji naprawczych. Związane jest to bezpośrednio z technologią wykonywanych napraw i posiadanego wyposażenia warsztatowego.

Właściwie funkcjonujący warsztat blacharsko-lakierniczy powinien posiadać następujące wydzielone stanowiska obsługowe:

• przyjęcia pojazdu i oględzin powypadkowych,
• diagnostyki układu jezdnego,
• demontażu,
• napraw blacharskich,
• napraw lakierniczych,
• mycia pojazdów,
• wydawania pojazdów.

Wszystkie stanowiska w warsztacie blacharsko-lakierniczym powinny być wyposażone w potrzebne narzędzia i urządzenia. W trakcie organizacji warsztatu blacharsko-lakierniczego bardzo istotne jest zapewnienie odpowiednich proporcji pomiędzy ilością i powierzchnią poszczególnych stanowisk. Dostosowane muszą być one do liczby obsługiwanych jednocześnie pojazdów. Najważniejszym, a zarazem newralgicznym stanowiskiem całego warsztatu blacharsko-lakierniczego jest kabina lakiernicza, która umożliwia pokrycie lakierem w ciągu dziennej zmiany od 3 do 5 nadwozi pojazdów.

Jeszcze w niedalekiej przeszłości prace blacharskie w warsztacie blacharsko-lakierniczym polegały zarówno na wymianie uszkodzonych elementów poszycia zewnętrznego, jak również i usuwaniu powstałych w nich odkształceń i wgnieceń. Wymianie elementów podlegały całe strukturalne elementy nadwozia lub ich poszczególne fragmenty. Obecnie dostrzec można ogólną tendencję na rynku usług blacharskich, polegającą na szybkich, w miarę prostych naprawach, ograniczających się do wymiany elementów nadwozia lub ich prostowania oraz wymianie pojedynczych elementów konstrukcyjnych. Duże skomplikowane naprawy blacharskie wykonywane są obecnie praktycznie tylko w przypadku pojazdów o znacznej wartości (luksusowych, czy zabytkowych) lub w warsztatach utrzymujących się ze zleceń od osób sprowadzających uszkodzone pojazdy z zagranicy.

Pierwsze stanowisko w warsztacie blacharsko-lakierniczym, którym jest stanowisko przyjęcia pojazdu służy przede wszystkim wykonaniu oględzin uszkodzeń powypadkowych. Powinno więc zagwarantować swobodny dostęp  do nadwozia i podwozia pojazdu. Musi być więc wyposażone w kanał rewizyjny lub dowolnej konstrukcji podnośnik. Ponadto wyposażone musi być w zestaw narzędzi, niezbędnych do koniecznego w większości przypadków demontażu uszkodzonych części, w celu określenia dalszych ukrytych często pod uszkodzonymi elementami poszycia nadwozia, koniecznych do wymiany części, mechanizmów, czy poszczególnych podzespołów.

Kolejne stanowisko, którym jest miejsce do diagnozowania układu jezdnego wyposażone powinno być w urządzenie umożliwiające kontrolę geometrii ustawienia kół i osi pojazdów oraz odpowiednio przygotowaną (wypoziomowaną) posadzkę wyposażoną w kanał lub podnośnik diagnostyczny (czterokolumnowy lub nożycowy).

Następnym stanowiskiem w całym ciągu technologicznym obiektu blacharsko-lakierniczego jest myjnia. Powinno być ono ulokowane w oddzielnym pomieszczeniu, wyposażonym we wjazd od zewnątrz oraz zapewniać późniejszy przejazd do dalszych stanowisk obiektu. W tym miejscu warsztatu przygotowywany do naprawy blacharsko-lakierniczej pojazd jest myty, w celu zagwarantowania poprawności przeprowadzenia kolejnych czynności naprawczych. Na tym stanowisku realizowane jest również mycie pojazdu po przeprowadzeniu całego procesu naprawczego i przed wydaniem pojazdu właścicielowi. Stanowisko to wyposażone powinno być w odpowiedni podnośnik, zapewniający uniesienie pojazdu oraz mycie podwozia pojazdu. Sprzętem niezbędnym na tym stanowisku obsługowym jest myjka wysokociśnieniowa (najlepiej gorąco-wodna) oraz odkurzacz (najlepiej czyszcząco-piorący) w celu wyczyszczenia również wnętrza pojazdu. W przypadku, gdy na tym stanowisku realizowane są również prace związane z zabezpieczeniem antykorozyjnym profili zamkniętych, musi być ono wyposażone w sprzęt umożliwiający przeprowadzenie tych zabiegów, czyli pistolety i odpowiednie dysze do konserwacji profili.

W kolejnym etapie technologicznym procesu naprawczego pojazd trafia na stanowisko demontażu i montażu elementów nadwozia. Na nim pojazd poddawany jest zabiegom demontażu uszkodzonych elementów i części nadwozia oraz podwozia, a także koniecznych do wykonania naprawy podzespołów i mechanizmów. Na tym stanowisku demontowane są także całe i w pełni sprawne elementy nadwozia, nie wymagające naprawy blacharsko-lakierniczej lecz utrudniające pozostałe czynności naprawcze lub narażone na ewentualne uszkodzenia w trakcie wykonywania prac. W tym miejscu warsztatu dokonywane są również w końcowym etapie całego procesu naprawczego czynności montażu i uzbrajania pojazdu. Stanowisko to powinno obejmować:

• zestaw wózków pozwalających na transport wewnętrzny nadwozi,
• podstawki pod nadwozia, zapewniające możliwość ich ustawienia po demontażu kół lub zawieszenia pojazdu,
• podnośnik dwukolumnowy, konieczny do prac demontażowych i montażowych oraz w trakcie wykonywania pomiarów geometrii nadwozia elektronicznym systemem pomiarowym przed właściwą naprawą blacharską,
• żuraw samochodowy do wyjmowania z pojazdu silnika i skrzyni biegów,
• stół ślusarski z podstawowym zestawem narzędzi do prac mechanicznych,
• narzędzia do wycinania i wklejania szyb,
• stojaki na szyby, zderzaki itp.,
• urządzenie rozruchowe,
• urządzenie do obsługi układu klimatyzacji.

W pomieszczeniu do demontażu i montażu elementów nadwozia wydzielone powinno być miejsce przeznaczone, jako magazyn elementów do ponownego montażu, zdemontowanych przed wykonaniem właściwych prac naprawczych.

Kolejnym stanowiskiem obsługowym jest miejsce do naprawy elementów poszycia zewnętrznego nadwozia. Realizowane są na nim naprawy poszycia nadwozia, które muszą być wykonywane na specjalnych ramach naprawczych. Objęte są nimi przede wszystkim fragmenty nadwozia uszkodzone w drobnych kolizjach drogowych i stłuczkach parkingowych (drzwi, pokrywy silnika i bagażnika, błotniki, dachy). Stanowisko to powinno być wyposażone w :

• podnośnik dwukolumnowy lub nożycowy,
• podstawki pod nadwozia,
• przyrząd do kontroli geometrii nadwozia,
• zestaw siłowników hydraulicznych z odpowiednimi końcówkami,
• pneumatyczny rozpieracz-ściągacz,
• półautomat spawalniczy do lutowania twardego (MIG), spawania aluminium, spawania stali,
• zgrzewarkę wielofunkcyjną,
• zgrzewarko-wyciągarkę,
• zestaw do wyciągania małych wgnieceń bez uszkadzania powłoki lakierniczej,
• zestaw do wyciągania wgnieceń o dużej powierzchni,
• szlifierkę kątową, wiertarkę, nożyce pneumatyczne, wycinarkę tarczową,
• pistolet do zabezpieczenia antykorozyjnego i uszczelniania połączeń blach.

Stanowisko do napraw całych konstrukcji nadwozia wyposażone powinno być również w ramę do prostowania i wyciągania nadwozi z systemem kontrolno-pomiarowym oraz kompletem końcówek, wsporników i zaczepów do blach.

Odrębną strefą warsztatu blacharsko-lakierniczego jest część przeznaczona na czynności związane z lakierowaniem nadwozi pojazdów. W tej części warsztatu wyróżnić można strefy:

• stanowisko do przygotowania powierzchni,
• stanowisko mieszania lakierów,
• kabinę lakierniczą.

Bardzo istotnym miejscem w obiekcie lakierniczym jest stanowisko przygotowania powierzchni do lakierowania. W związku z tym, że w trakcie procesu przygotowywania powierzchni przeznaczonej do lakierowania powstaje mnóstwo kurzu i pyłu trzeba takie stanowisko odizolować i wyposażyć w system wyciągowo-nadmuchowy. Stanowiska przygotowania powierzchni muszą być wyposażone w instalacje sprężonego powietrza do zasilania narzędzi szlifierskich oraz system odsysania pyłów powstających w trakcie szlifowania. W celu oddzielenia od siebie poszczególnych stanowisk, przedzielone powinny być one poprzez zastosowanie różnego rodzaju osłon (rękawów foliowych opuszczanych z góry lub kotar przesuwanych na podwieszonym pod sufitem prowadzeniu szynowym). Na stanowisku przygotowania powierzchni do lakierowania niezbędne są krótkofalowe promienniki podczerwieni, stosowane do suszenia powierzchni, umożliwiające skrócenie czasu suszenia nawet do 15 minut. Przeznaczone są one do suszenia zarówno wstępnych warstw podkładowych, suszenia wstępnego, jak również i do prac wykończeniowych. Niezbędnym wyposażeniem stanowiska przygotowania powierzchni przed lakierowaniem są różnego rodzaju stojaki, umożliwiające zamocowanie na nich obrabianych elementów poszycia nadwozia.

Istotnym stanowiskiem w procesie lakierowania nadwozi pojazdów jest pomieszczenie do przygotowywania farb i lakierów wraz z mieszalnikiem lakieru. Pomieszczenie to zazwyczaj pełni jednocześnie funkcję magazynu produktów lakierniczych i sprzętu lakierniczego.

Najważniejszym stanowiskiem w całym procesie lakierowania jest oczywiście kompletna kabina lakiernicza. Po wykonaniu powłoki lakierniczej pojazd trafia dalej na stanowisko montażu elementów, a następnie do myjni i na stanowisko wydawania pojazdów.