Wady lakiernicze – AKADEMIA SPECTRAL

Seria krótkich artykułów pod zbiorczym tytułem „Wady lakiernicze – AKADEMIA SPECTRAL” opisuje poszczególne etapy procesu lakierowania i potencjalne błędy jakie mogą wystąpić w trakcie ich realizacji. Tym razem opisujemy proces zabezpieczenia fabrycznego nowego samochodu. Będzie on podstawą rozważań w kolejnym odcinku odnośnie zabezpieczenia antykorozyjnego w czasie typowej naprawy lakierniczej.

Część II

ZABEZPIECZENIE ANTYKOROZYJNE FABRYCZNIE NOWYCH SAMOCHODÓW

Producenci samochodów w związku z udzielanymi gwarancjami podchodzą do zabezpieczenia antykorozyjnego coraz bardziej sumiennie. Choć na przestrzeni ostatnich lat nawet największym i renomowanym producentom zdarzały się spektakularne „wpadki”. Najczęściej spowodowane były one chęcią cięcia kosztów produkcji, stosowania tańszych technologii, lecz niestety „oszczędności” te bardzo szybko spowodowały utratę zaufania użytkowników do producentów. W ostatecznym rozrachunku za problemy zapłacił klient końcowy borykający się z korodującym autem.

Na początek należałby wyjaśnić na co producent samochodów daje gwarancję i na jakie okresy czasu ?

Producenci głośno chwalą się gwarancją na perforację. W katalogach większości producentów można zazwyczaj znaleźć zapisy o okresach ochrony perforacyjnej od 8 do 12 lat. Warto się jednak przyjrzeć definicji gwarancji perforacyjnej – po krótkiej analizie okazuje się, że dotyczy ona korozji, która powstaje od środka profilu zamkniętego do zewnątrz, powodującego przerdzewienie na wskroś. W praktyce przy zabezpieczeniu dobrej jakości preparatami woskowymi profili zamkniętych przez producenta korozja perforacyjna nie powinna zaistnieć, a już na pewno nie w okresie gwarancyjnym. Natomiast producenci szczegółowo zabezpieczają się odpowiednimi zapisami w umowach gwarancyjnych, które wykluczają ich odpowiedzialność za działanie czynników zewnętrznych np. uderzenie kamieni, piachu, działanie soli, itp. Dodatkowo wymuszają na właścicielach przeglądy lakiernicze w serwisie ASO wg ustalonego harmonogramu (najczęściej raz na rok), z reguły odpłatne, które warunkują utrzymanie odpowiedzialności gwarancyjnej producenta.

O wiele krótsze natomiast są okresy gwarancyjne na powłokę lakierniczą, które z reguły wynoszą od 1 do 3 lat, oczywiście z wykluczeniem odpowiedzialności za czynniki zewnętrzne. Gwarancja na powłokę lakierniczą dotyczy ewentualnych wad fabrycznych takich jak łuszczenie powłoki, blaknięcie, matowienie, itp. Jeżeli w tym okresie pojawiłby się jakieś objawy korozji (bez uszkodzenia powłoki) jesteśmy w stanie skutecznie egzekwować gwarancję w serwisie ASO.

W jaki sposób producenci zabezpieczają elementy podwozia i nadwozia ?

Na początku lat 90-tych koncern Audi wprowadził dwustronne cynkowanie stalowej blachy karoseryjnej. Obecnie jest to standard w zakresie zabezpieczenia perforacyjnego stosowany przez producentów samochodów.

Dlaczego do ochrony stali stosujemy cynk? Tu musimy sobie przypomnieć trochę zajęcia chemii ze szkoły, a w szczególności pojęcie szeregu elektrochemicznego.

W szeregu elektrochemicznym najbardziej aktywne metale znajdują się na początku (lit, sód, potas), najmniej aktywne są na końcu (metale szlachetne – srebro, platyna, złoto).

Zasady obowiązujące w szeregu elektrochemicznym metali:

– im mniejsza wartość potencjału w szeregu tym większa zdolność metalu do utleniania się,

– metal bardziej aktywny wypiera metal mniej aktywny z roztworu jego soli.

Im w szeregu dalej od siebie położone są metale tym silniejsze będzie wypieranie metalu o wyższym potencjale przez metal o niższym potencjale. Tak więc przez łączenie dwóch różnych metali wytwarzamy ogniwo, w którym (w elektrolicie) biegunem dodatnim (anodą na której zachodzi utlenianie) będzie zawsze metal znajdujący się bliżej końca szeregu napięciowego, biegunem ujemnym (katodą) będący bliżej początku.

Rys. 1. Szereg elektrochemiczny metali

Właściwości protektorowe cynku pokrywającego stal wynikają z jego większej reaktywności elektrochemicznej, to on w pierwszej kolejności ulega utlenianiu, stal (żelazo) którą pokrywa pozostaje bezpieczna. Miejscu w którym uszkodzono powłokę cynkową jest również chronione przez otaczający cynk (ochrona protektorowa).

Grubość nakładanej warstwy cynku wynosi od 5 do 10µm. W praktyce wygląda to tak, że w hucie wytwarza się blachę stalową, pokrywa się ją warstwą cynku metodą elektrolityczną lub ogniową, a następnie wytłacza się z niej elementy karoseryjne, które trafiają do montowni karoserii. W fabryce odbywają się jeszcze dodatkowe procesy mające podwyższyć zabezpieczenie antykorozyjne, czyli fosforanowanie cynkowe i nakładanie podkładu kataforetycznego. Procesy te prowadzone są zanurzeniowo i chronią dodatkowo karoserię. Kompleksowo cynkowanie, fosforanowanie cynkowe i kataforeza i nakładane wewnątrz profili zamkniętych woski są odpowiedzialne za ochronę perforacyjną.

Poniższy schemat przedstawia układ warstw w lakierowaniu fabrycznym.

Wiemy już zatem jak odbywa się zabezpieczenie antykorozyjne samochodów nowych. W kolejnym odcinku skupimy się na tym w jaki sposób zabezpieczyć antykorozyjnie auto naprawiane i przeanalizujemy błędy i zaniechania jakie są najczęściej popełniane.

Tomasz TOMCZYK

v-ce Dyrektor

Dział Szkoleń NOVO