Prace przygotowawcze w lakiernictwie

Proces przygotowywania powierzchni do lakierowania przed nałożeniem powłoki lakierniczej jest równie ważny, dla jakości uzyskanej powierzchni jak sam etap nakładania lakieru. Zakres wszystkich prac przygotowawczych poprzedzających naprawę lakierniczą uzależniony jest od charakteru i skali występujących uszkodzeń. Niemniej zasady postępowania na tym etapie naprawy są takie same we wszystkich przypadkach.

Jest to etap podstawowy w procesie napraw lakierniczych, lecz zarazem bardzo trudny, bez którego położenie elastycznej i trwałej powłoki lakierniczej jest praktycznie niemożliwe. Proces ten jest bardzo pracochłonny i wymaga znacznego czasu. W trakcie procesu przygotowywania elementów do nakładania lakieru równie ważne jest zarówno samo przygotowywanie elementu do lakierowania, jak również i otoczenia, w którym proces ten jest prowadzony.

Środowisko, w którym proces ten jest realizowany ma także ogromny wpływ na końcowy wygląd powłoki. Bardzo istotne jest ograniczenie ilości unoszącego się pyłu i kurzu, co zmniejsza prawdopodobieństwo uszkodzenia niewyschniętej warstwy lakieru.

W celu uniknięcia jak największej ilości zanieczyszczeń, należy przeprowadzać częstego przemywania elementów przeznaczonych do lakierowania. Pierwszy etap mycia w celu usunięcia trudnych zanieczyszczeń należy przeprowadzić z użyciem wody z detergentem. W późniejszych etapach stosuje się rozpuszczalnik (np. benzynę ekstrakcyjną) w celu usunięcia tłustych zanieczyszczeń. Istotne jest również przedmuchiwanie elementów przygotowanych do lakierowania sprężonym powietrzem w celu usunięcia pyłu.

Równie istotne w trakcie prac przygotowawczych w procesie nakładania lakieru na elementy nadwozia pojazdów samochodowych jest zapewnienie odpowiedniego procesu szpachlowania. Dzięki temu etapowi możliwe jest wypełnienie wszelkich nierówności oraz odtworzenie utraconych kształtów. Proces ten należy realizować etapami, poprzez nakładanie warstw po około 2-3 mm, dobierając odpowiedni rodzaj szpachli i zapewniając właściwy proces schnięcia, zgodnie z zaleceniami producenta.

Równie istotnym etapem w całym procesie przygotowywania powierzchni do lakierowania jest szlifowanie powierzchni. Zazwyczaj stosuje się w tym celu papier ścierny o gradacji 80-180, a do wykończenia 240-320.

Ostatnim etapem przygotowań do właściwego lakierowania jest nałożenie lakieru podkładowego. Zwykle wykonuje się w tym celu dwie cienkie warstwy, z uwzględnieniem odpowiedniego czasu schnięcia pomiędzy nimi. Po całkowitym wyschnięciu lakieru, konieczne jest jego przeszlifowanie z użyciem papieru ściernego o gradacji 800-1000.

Prace renowacyjne w lakiernictwie samochodowym wykonywane są w dwóch wariantach technologicznych. W pierwszym przypadku, suszenie nałożonych powłok lakieru odbywa się na wolnej przestrzeni. W drugim realizowane jest natomiast przy intensywnym suszeniu w podwyższonej temperaturze, wynoszącej około 80 ⁰C. Obie metody lakierowania wymagają tego samego zakresu przygotowania powierzchni do malowania, tych samych sposobów nakładania materiałów lakierniczych, lecz odmiennego przygotowania pojazdu do całego procesu technologicznego.

Przy suszeniu powłoki lakierniczej w podwyższonej temperaturze konieczne jest usunięcie z pojazdu:

– akumulatora,

– zbiornika paliwa,

– wszelkich elementów wykonanych z termoplastycznych tworzyw sztucznych, stanowiących wyposażenie wnętrza pojazdu.

Ważnym elementem w procesie przygotowywania pojazdu do naprawy lakierniczej jest dogodny dostęp do samego miejsca naprawy, jak również i stref nadwozia bezpośrednio z nimi sąsiadujących. W tym celu przeprowadza się demontaż wszystkich usytuowanych przy miejscu naprawy elementów wyposażenia niepodlegających malowaniu (zderzaków, uszczelek, szyb, listew ozdobnych, osłon wywietrzników, lamp, zamków, klamek itp.). Demontażu muszą być poddane również elementy i części nadwozia przeznaczone w części lub całości do naprawy lakierniczej, które nie są trwale, na stałe (na sztywno) połączone z kadłubem pojazdu (drzwi, klapa silnika, czy bagażnika, spojlery, osłony reflektorów, lusterka boczne itp.).

W przypadku napraw lakierniczych, w których cała powłoka lakiernicza ma być nakładana na nowo (czyli przy zmianie koloru) nieunikniony jest całkowity demontaż pojazdu (łącznie z wyposażeniem wewnętrznym, wszelkimi mechanizmami oraz instalacją elektryczną) w celu dokonania naniesienia pokrywy lakierniczej całkowicie pokrywającej pierwotny lakier (fabryczny).

Przy przeprowadzaniu częściowych napraw lakierniczych nadwozia pojazdu po zapewnieniu pełnego dostępu do obsługiwanej strefy nadwozia pojazdu konieczne jest szczelne pokrycie wszystkich pozostałych części pojazdów (wnęk błotników, szczelin wokół klap, osłon i drzwi oraz kół itp.) przede wszystkim w celu zachowania sterylności procesu nanoszenia powłoki lakierniczej, jak również i zabezpieczenia elementów niepokrywanych przed przypadkowym naniesieniem na nie lakieru.

Zwykle do tego celu wykorzystywane są różnego rodzaju folie i samoprzylepne taśmy malarskie, do przyklejania foli oraz ewentualnego przykrycia drobnych elementów. Rzadziej stosowany jest również papier, lecz jest to rozwiązanie mniej praktyczne, ze względu na możliwość przesiąkania substancji płynnych lakieru. Następnym bardzo ważnym etapem prac przygotowawczych przed wykonaniem pokrycia lakierem nadwozi jest odpowiednio staranne przygotowanie powierzchni, od której w znacznej mierze zależy końcowy efekt naprawy lakierniczej oraz uzyskanie trwałych powłok ochronnych.

Prace przygotowawcze podłoża uzależnione są od stanu powłoki i materiału pokrytego nią elementu. Materiał podłoża decyduje o doborze właściwego systemu szlifowania, gruntowania i nanoszenia podkładu, czy kolejnych czynności wykonywanych przed właściwym procesem lakierowania. Jeśli stara powłoka lakiernicza łuszczy się, jest porowata lub pokryta pęcherzami konieczne jest jej całkowite usunięcie do czystego podłoża. Realizowane jest to poprzez szlifowanie powierzchni na sucho gruboziarnistym papierem ściernym przy użyciu szlifierki oscylacyjnej lub ręcznie na klockach szlifierskich pokrytych warstwą filcu lub gumy.

Praktyczniejszym i wygodniejszym rozwiązaniem jest stosowanie zabiegów termicznych i chemicznych. Te metody wykorzystywane mogą być jedynie przy podłożach wykonanych z blachy stalowej lub ocynkowanej. W przypadku zabiegów termicznych proces polega na rozmiękczaniu powłoki strumieniem gorącego powietrza z opalarki i usunięcia jej szpachelką lub szczotką drucianą. Przy chemicznych sposobach rozmiękczania powłok wykorzystywany jest preparat ługujący, nakładany na powłokę od kilku do kilkunastu godzin wcześniej.

Przy elementach wykonanych z blach stalowych stosowane jest również w praktyce piaskowanie. Nie można jednak tej metody stosować w przypadku blach cynkowanych, ponieważ wraz ze starą powłoką lakierniczą usuwa się również ochronną warstwę galwaniczną.

Proces przygotowania powierzchni może być realizowany wyłącznie w oddzielnych, dobrze izolowanych pomieszczeniach w celu zabezpieczenia nowej powłoki lakierniczej przed późniejszym zapyleniem w trakcie nanoszenia.

Jakiekolwiek ślady korozji i wgnieceń widoczne na etapie przygotowywania powierzchni muszą zostać bezwzględnie usunięte. Po usunięciu starej powłoki lakierniczej konieczne jest również odrdzewienie podłoża, z użyciem szczotek rotacyjnych lub piaskowanie powierzchni. W przypadku miejsc zniszczonych przez korozję konieczna jest ich naprawa blacharska, polegająca na całkowitej wymianie uszkodzonego fragmentu blachy.

Podobnie należy postępować w trakcie prac przygotowawczych z drobnymi wgnieceniami fragmentów nadwozia. Pokrywanie ich szpachlówką nie może zastępować naprawy blacharskiej, polegającej na likwidacji odkształcenia. Szpachlówka ma na celu jedynie pokrycie(zamaskowanie) optycznych niedoskonałości tego procesu. W przypadku, gdy stara powłoka lakiernicza mocno przylega do nadwozia, nie ma konieczności jej usuwania. W takiej sytuacji w zupełności wystarczy staranne oszlifowanie dla zapewnienia dobrej przyczepności nowej warstwy nakładanego lakieru.

Szlifowanie powierzchni powinno być wykonywane przy doborze odpowiedniej ziarnistości materiału ściernego i właściwych parametrach pracy narzędzia szlifierskiego (przy obróbce mechanicznej). Następnym etapem w procesie przygotowywania powierzchni przed lakierowaniem jest jej odtłuszczenie przy użyciu odpowiednich rozpuszczalników. Po dokonaniu odtłuszczenia realizowany jest proces gruntowania, przeprowadzany najczęściej metodą natryskową. Nakładana w ten sposób warstwa może być cieńsza. Przy innych metodach nanoszenia warstwa powinna być grubsza, w celu wykonania ewentualnego zapasu do późniejszego procesu szlifowania.

Do-pokrywania-elementów-nadwozia-nie-przeznaczonych-do-lakierowania-stosowane-są-folie-i-taśmy-samoprzylepne

Natryskowo nanosi się również wypełniacze, a następnie szlifuje się je na mokro. Przy większych nierównościach podłoża istnieje konieczność nałożenia szpachlówki. Nakłada się ją na zagłębienia podłoża lub ubytki powłoki lakierniczej narzędziami ręcznymi lub metodą natryskową.

W przypadku znacznych ubytków lub wgłębień zalecane są elastyczne, dwuskładnikowe szpachlówki wypełniające. Natomiast w miejscach narażonych na uszkodzenia mechaniczne powinno stosować się szpachlówkę z domieszką włókna szklanego. Bez względu na stosowaną metodę nakładania szpachlówki powinna wypełnić ubytki z pewnym nadmiarem, w celu zapewnienia możliwości dokładnego wygładzenia jej powierzchni przed szlifowaniem. Powierzchnie pokryte szpachlówką muszą się łączyć w sposób płynny z sąsiednimi obszarami powłoki lakierniczej, odtwarzając dokładnie pierwotny kształt elementu.

Po ostatecznym szlifowaniu, wyrównaniu i odpyleniu szlifowanej powierzchni pokrywa się ją warstwą rozcieńczonego lakieru renowacyjnego. Dzięki temu ujawniają się ewentualne miejsca wymagające jeszcze poprawek przed właściwym procesem lakierowania.

mgr Andrzej Kowalewski