Lakiery na nośniku wodnym i na nośniku organicznym

O zagrożeniach, jakie dla Ziemi przynosi dynamiczny rozwój współczesnej cywilizacji naukowcy mówią od ponad pół wieku. Przemysł ciężki, produkcja tekstyliów, elektroniki, żywności czy sprzętu domowego powodują zatrucie powietrza, emisję gazów cieplarnianych czy dewastacje całych obszarów powierzchni ziemi. Duży udział w niszczeniu planety, na której żyjemy ma transport. Morski, powietrzny, drogowy. W tym miliony samochodów osobowych.

Aby ograniczyć negatywne procesy destrukcji planety, wprowadza się najróżniejsze limity zużycia energii czy wykorzystywanych związków chemicznych. Regulacje prawne, zmiany norm  mają ratować środowisko, w którym żyjemy. Ograniczenia dotknęły też branżę lakierniczą. Trzeba się było nauczyć stosowania materiałów, w których rozcieńczalnik organiczny w znacznym stopniu zastąpiła woda.

Ekologia wkroczyła do polskiego lakiernictwa po wprowadzeniu rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 16 stycznia 2007 roku w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących ograniczenia emisji lotnych związków organicznych powstających w wyniku wykorzystywania rozpuszczalników organicznych w niektórych farbach i lakierach oraz mieszaninach do odnawiania pojazdów (Dz. U. z 2013 r. poz.1569). Aktualnie materiały lakiernicze dzieli się na spełniające ustawę o LZO (Lotne Związki Organiczne) oraz pozostałe. Ustawa określa specyficzne warunki jakie produkty spełniają – odsyłamy do Dziennika Ustaw:  Dz.U 2016 r. poz.1353, tabela 2

http://dziennikustaw.gov.pl/du/2016/1353/D2016000135301.pdf

W przeciągu kilku lat do końca 2010 r. wszystkie autoryzowane zakłady napraw nadwozi wprowadziły materiały spełniające te normy i rozpoczęły ich stosowanie w praktyce.

W tabeli umieszczono maksymalną zawartości Lotnych Związków Organicznych w jednym litrze objętości produktu.

Większość nie autoryzowanych zakładów napraw nadwozi jednak nadal pracuje na  materiałach na nośniku organicznym. Wynika to z ich wielkości oraz niewielkich obrotów.

Dla przypomnienia, przewagą w roztworze „wodnym” farby lub lakieru nośnikiem jest około 70% wody. Pozwala to na obniżenie zawartości rozcieńczalników organicznych w roztworze, których zawartość wynosi około do 10%. Obecność wody powoduje przedłużenie procesu suszenia. Wynika to z właściwości fizycznych wody. Chodzi o to, że prężność par wody nad warstwą wilgotną musi być wyższa od prężności pary wodnej w powietrzu suszącym. Aby przyspieszyć suszenie, strumień powietrza nad powierzchnią suszoną musi przepływać z odpowiednią prędkością, musi też mieć odpowiednią temperaturę, Jak wiadomo wilgotność powietrza jest zależna od jego temperatury, co oznacza, iż należy odpowiednio przystosować miejsce do aplikacji a potem do suszenia. Wiąże się to z poniesienia dodatkowych kosztów energii na uzyskanie właściwych warunków dla procesu suszenia. Musi być odpowiedni przepływ powietrza, tak aby zapewnić prędkość opadu na poziomie 0,2 m/s. Wilgotność powietrza musi się zawierać w zakresie 20 -80 %. Temperatura powietrza w zakresie 25 ° C ( ± 5°). Oznacza to, że w warsztacie musi być profesjonalna kabina lakiernicza. Problemy wynikające z niewłaściwego suszenia baz wodnych mogą skutkować wadami lakierniczymi, włącznie z rozwarstwianiem się lakieru bezbarwnego od bazy. Jest to jeden z powodów niechęci do stosowania w warsztacie produktów „wodnych”.

Kolejną trudnością w ich stosowaniu jest niezgodność kolorystyczna mieszaniny mokrej w porównaniu do wysuszonej. Wymaga to każdorazowego suszenia próbki przed jej porównaniem do lakierowanego elementu, co wymaga dodatkowego czasu podczas procesu lakierowania. W celu przyspieszenia suszenia karty testowe wstawia się do specjalnego piecyka z grzałkami na podczerwień. Kolejne trudności w stosowaniu „wodnych”, to konieczność bardzo starannego odtłuszczania i umycia powierzchni przed lakierowaniem. Konieczne jest zachowanie czystości w pomieszczeniu i sprzątanie najpierw po organicznych mieszaninach, a potem po „wodnych”. Trzeba też dokładnie suszyć całą powierzchnię, szczególnie w załamaniach oraz wklęśnięciach.

Oznacza to, że pomieszczenie w którym przygotowujemy powierzchnię do lakierowania, musi gwarantowiać temperaturę powyżej 20°C oraz odpowiednią wentylację i odsysanie pyłów szlifierskich. Oczywiście takie wyposażenie powinno się również znajdować w warsztacie podczas pracy z materiałami organicznymi.

Bazy wodne charakteryzują się lepszą zdolnością krycia od baz rozcieńczalnikowych.

Powoduje to zmniejszenie liczby warstw lakieru i skracanie czasu pracy lakiernika w kabinie.

No i najważniejsze – podczas lakierowania jednym litrem bazy organicznej emitujemy do otoczenia około 800 gram szkodliwych związków ropopochodnych. Natomiast lakierując jednym litrem bazy wodnej emitujemy do otoczenia tylko około 100 gram szkodliwych rozcieńczalników.

To oznacza OŚMIOKROTNIE NIŻSZĄ EMISJĘ TRUJĄCYCH ZWIĄZKÓW!

Tekst i zdjęcia: Mirosław Rutkowski,. Mieczysław Sieczkowski