Lakiery bezbarwne – jakie są ich rodzaje i czego od nich oczekujemy

W systemach lakierów dwu- lub wielowarstwowych zewnętrzną warstwą zamykającą całą naprawianą powłokę jest lakier bezbarwny. Głównym zadaniem dla lakieru bezbarwnego, obok walorów estetycznych, jest ochrona powłoki przed erozją z otoczenia, zadrapaniem bądź pochłanianiem oparów lub cieczy oraz odbarwianiem podczas emisji promieniowania UV

Lakier bezbarwny ma za zadanie połączenie się z warstwą spodnią kolorowa lub bezbarwną. Warstwa barwna to zazwyczaj lakier bazowy kolorowy solidowy bądź niejednorodny, z elementami odbijającymi bądź rozszczepiającymi światło dla uzyskiwania wspaniałych efektów wizualnych. W ekskluzywnych wylakierowaniach, przy wielowarstwowej powłoce, łączy się z przeszlifowaną warstwą barwionego lakieru bezbarwnego w celu uzyskania lepszego połysku oraz gładkości.

Na rynku mamy wszelkie możliwe rodzaje lakierów bezbarwnych dla lakierowania pojazdów samochodowych. O niskiej zawartości części stałych poniżej 30% – LS (od Low Solid ang.) – np. w aerozolach do zaprawek, przez lakiery budżetowe o średniej zawartości części stałych około 40% – MS (od Medium Solid), następny rodzaj to lakiery o wysokiej zawartości części stałych około 50% – HS (High Solid), a najlepsze to lakiery o bardzo dużej zawartości części stałych około 60% – VHS (Very High Solid). Charakterystyczne jest to, że im mniej części stałych w lakierze, tym więcej należy dodawać rozcieńczalników w celu przygotowania mieszaniny do aplikacji, oraz więcej warstw należy nakładać na powierzchnię, aby uzyskać właściwe pokrycie lakierem bezbarwnym w granicach 50 – 60 µm.

Niestety, nadmiar rozcieńczalników wpływa na połysk lakieru – traci on połysk w czasie eksploatacji, co wymaga od czasu do czasu polerowania bądź dodatkowej warstwy nabłyszczającej. Jedynie lakiery klasy VHS nie wymagają dodawania rozcieńczalników podczas aplikacji – wystarcza dodatek utwardzacza w proporcji zgodnej z instrukcją, przez co zajmują najwyższe miejsce w hierarchii lakierów rozcieńczalnikowych.

W ostatnich latach pojawiły się lakiery bezbarwne na nośniku wodnym, charakteryzującym się wymagającą technologią aplikacji oraz suszenia. Zaletą jego jest niewielka wartość LZO czyli zawartość rozcieńczalników organicznych. Nie jest to zbyt popularny lakier bezbarwny w warsztatach, stosowany jest tam gdzie wymagania środowiskowe tego wymagają. A szkoda, bo produkt jest bardzo nowatorski.

Ostatnio zawitała do warsztatów technologia lakierów utwardzanych promieniowaniem UV. Z punktu widzenia ekonomii, rozwiązanie znakomite, bo nie wymaga długiego czasu odparowania oraz nie wymaga podgrzewania mas powietrza do suszenia. Dziś suszy się je ręczną lampą UV, lecz trwają próby stosowania odpowiednio przystosowanych lamp LED . Czas aplikacji z suszeniem jednego elementu to około 6 – 8 minut i gotowe. Czyli taniej i szybciej. Czy na pewno taniej i szybciej? W naszym klimacie niezbędna jest kabina, aby aplikację prowadzić w temperaturze przepływającego powietrza +/- 23 °C. Suszenie też wymaga przepływu powietrza, bo dopóki lakier nie wyschnie, wtrącenia mogą się wkleić w mokrą powłokę, a polerować można tylko przez godzinę po utwardzeniu. Z uwagi na to, że proces suszenia dotychczas używanych lakierów trwa od 15 do 30 minut, a zazwyczaj „wąskim gardłem” warsztatu jest kabina lakiernicza, to warto przekalkulować czy rzeczywiście cały proces będzie korzystny. Wszak lakiery utwardzane UV są znacznie droższe…

Dla potrzeb branży w niewielkich ilościach produkowane są lakiery bezbarwne specjalne, posiadające specyficzne właściwości. Przykładem jest lakier nie łączący się z lakierem aerozolowym i dający się zmywać w łatwy sposób. Stosowany jest jako ochrona przed szalejącymi graficiarzami w transporcie kolejowym czy autobusowym. Innym przykładem będzie lakier bezbarwny, w którym niewielkie zarysowania bez przecięcia powłoki lakieru pod wpływem promieniowania IR samoistnie się usuwają się tworząc wygładzoną powierzchnię. Jeszcze innym jest produkt o zwiększonej odporności na zarysowanie i ścieranie.

Każdy z lakierów w instrukcji posiada opis procesu aplikowania i polerowania. Zawsze rozpoczynając pracę z nowymi materiałami warto się zapoznać zarówno z kartą produktu, jak i z instrukcją stosowania, bowiem przez niewłaściwe stosowanie można narobić sobie sporo kłopotów.

Autorzy: Mieczysław Sieczkowski, Mirosław Rutkowski