Lakiernik wśród nowych technologii

Z dyrektorem Działu Szkoleń firmy NOVOL, Tomaszem Tomczykiem rozmawiamy o nowych technologiach, materiałach i ich umiejętnym (lub nie) wykorzystywaniu przez lakierników

Jak w ciągu, powiedzmy, dziesięciu lat zmieniła się oferta producentów materiałów lakierniczych?

Największe zmiany w ofercie producentów branży lakierniczej spowodowały regulacje Unii Europejskiej związane z Dyrektywą 2004/42/CE ogłoszoną 21 kwietnia 2004. Dotyczą one ograniczenia emisji Lotnych Związków Organicznych (LZO) w warsztatach lakierniczych przez stosowanie lakierów niskoemisyjnych, w tym baz wodorozcieńczalnych od 1 stycznia 2007. Zmiany narzuciły producentom materiałów lakierniczych dostarczanie wyłącznie takich produktów, które spełniają limity LZO, a w rezultacie warsztatom lakierniczym ich używanie.
W praktyce najbardziej dotknęło to lakierów nawierzchniowych dla których ustalono limit emisji LZO na 420 gramów w 1 litrze mieszanki gotowej do natrysku. Stało się to początkiem rewolucji technologicznej na rynku lakierniczym, ponieważ oznaczało to dla warsztatów lakierniczych konieczność rezygnacji m.in. z bazowych systemów rozcieńczalnikowych i zastąpienia ich systemami bazowymi wodorozcieńczalnymi, a także wymiany lakierów z wyższą emisja LZO typu MS i HS, na lakiery niskoemisyjne klasy VHS. Przy okazji tych zmian prowadzone były intensywne prace badawczo-rozwojowe, które połączone z dostępnością nowych typów żywic pozwoliły na „wyśrubowanie” parametrów do poziomów wcześniej nieosiągalnych m.in. 5 min czasy utwardzania lakierów w 60°C.

Branża motoryzacyjna się zmienia, producenci samochodów chwalą się coraz to nowymi modelami, zachęcają do kupna hybryd i samochodów elektrycznych. Jaki wpływ na branżę lakierniczą mają te zmiany?

Na konferencjach branżowych producenci aut hybrydowych i elektrycznych dopiero wzmiankują odnośnie wymagań co do lakierowania naprawczego. Wskazywane są względy bezpieczeństwa i mowa o konieczności odłączenia instalacji wysokiego napięcia od akumulatora na czas lakierowania (konieczność posiadania uprawnień elektrycznych do 1kV) oraz niekorzystny wpływ wysokich temperatur podczas wygrzewania w kabinie lakierniczej (60°C) na czas życia akumulatorów. Kwestia bezpieczeństwa są najważniejsze, bo już są pierwsze informacje o śmiertelnych porażeniach w warsztatach podczas naprawy. Kwestia bezpieczeństwa związanego z tym, jak zachowa się akumulator powypadkowy w podwyższonej temperaturze też budzi wiele wątpliwości. Póki co więcej się o tym mówi na konferencjach, niż w rzeczywistości wdraża w serwisach lakierniczych.

NOVOL, jako producent systemów lakierniczych, jest już gotowy do tego procesu i wprowadza właśnie na rynek polski lakier bezbarwny SPECRAL KLAR 545-00, który utwardza się bezpiecznie w obniżonej temperaturze 40°C w ciągu zaledwie 15 min. Patrząc na prognozy wzrostu cen energii w 2023 i możliwość ponad 50% cięcia kosztów pracy kabiny lakierniczej dzięki niższej temperaturze i skróceniu procesu, oprócz względów bezpieczeństwa, będzie to miało bardzo kluczowe znaczenie dla rentowności napraw lakierniczych.

Czy naprawy pokolizyjne samochodów nowych różnią się od napraw aut dziesięcioletnich i starszych? Jeśli tak, to na co trzeba zwrócić uwagę?

Zasadniczo jeżeli mówimy o części lakierniczej to trudno wskazać przełomowe różnice. W wybranych modelach samochodów spotkamy się ze zwiększonym udziałem tworzyw sztucznych, kompozytów bądź aluminium jako podłoża do lakierowania.

Bardziej widocznym trendem jest od paru lat „wysyp” kolorów ze znacznie trudniejszymi efektami do cieniowania i odwzorowania w lakierowaniu naprawczym (np. Mazda 41V, Mazda 46V, Renault NNP, itd.), które coraz częściej trafiają do serwisów lakierniczych. Wymaga to bardziej zaawansowanych umiejętności lakierniczych oraz poprawnej kalkulacji w aspekcie kosztów procesu i materiału.

Jak Pan ocenia wiedzę i umiejętności klientów NOVOL-u?

Jest ona bardzo zróżnicowana, tak samo jak zróżnicowani są nasi Klienci. Znajdziemy mistrzów lakierników z wieloletnim doświadczeniem jaki i początkujących, którzy dopiero zaczynają przygodę z lakiernictwem. Lakiernicy są często przytłoczeni natłokiem codziennej pracy i brakuje im czasu na doszkalanie się w zakresie nowych rozwiązań technologicznych i produktowych.

Według stereotypowych opinii lakiernicy nie lubią zmian, niechętnie poznają i stosują nowe materiały czy technologie. Jak jest Pana opinia w tej sprawie?

Wydaje się, że żadna branża nie lubi zmian, szczególnie tych zachodzących gwałtownie lub z niekorzyścią dla niej. Pomysłodawcy zmian rzadko mają na uwadze tych, których to bezpośrednio dotyczy i przerzucają koszty całego procesu na nich np. wymiany mieszalników rozcieńczalnikowych na wodorozcieńczalne, koszty dodatkowego wyposażenia, szkolenia kadry, itd.

Zmiany zachodzące w ciągu ostatnich lat i konieczność podążania za nimi jest bardzo istotna z punktu widzenia lakiernika. Lakiery utwardzające się w ciągu 5 min/60°C, podkłady w ciągu 45 min w 20°C, możliwość aplikowania podkładów warstwa po warstwie bez czasów odparowania między warstwowego to tylko niektóre ze zmian, które niosą ze sobą ogromny potencjał skrócenia czasu naprawy i idących za tym oszczędności. Stąd też potrzeba szkoleń, zmiany przyzwyczajeń i ciągłego uaktualniania stanu swojej wiedzy.

Jak rynek przyjmuje nowości producentów materiałów lakierniczych?

Część zmian wymuszona od 2007 roku względami ekologicznymi (konieczność stosowania produktów niskoemisyjnych – lakierów bazowych wodorozcieńczalnych, lakierów klasy VHS) postawiła lakierników pod murem bez możliwości wyboru i to wywoływało przez dłuższy czas dużą niechęć. Część nowości została wymuszona trendem do skracania czasu i kosztów napraw lakierniczych, co spotyka się z dużym zainteresowaniem. Prowadzenie rentownego warsztatu lakierniczego nie pozwala na bezczynność w poszukiwaniu technologii pozwalających na oszczędności kosztów energii i skracania procesu. To co wydawało się nie realne klika temu, dzięki pojawieniu się nowych surowców – dziś staje się standardem. Jako przykład podam czas utwardzania się do twardości roboczej lakieru bezbarwnego w kabinie lakierniczej w temperaturze 60°C, gdzie 10 lat temu akceptowano czas wygrzewania 30-45 minut, 5 lat temu standardem było 15 min, a dziś na rynku doskonale funkcjonuje lakier utwardzający się w ciągu 5 min (SPECTRAL KLAR 565-00).

Praktyka czy teoria? Co jest ważniejsze w czasie szkoleń w ośrodku szkoleniowym NOVOL-u?

Myślę, że pożądanym modelem jest podział na max. 30% teorii i 70% praktyki. Teoria daje solidny fundament wiedzy teoretycznej i znacząco ułatwia prowadzenie części praktycznej przez trenera.

Praktyka dla samego lakiernika jest zazwyczaj najważniejsza, bo jako rzemieślnik weryfikuje czy produkt spełnia jego oczekiwania i jak sprawdzi się w jego organizacji pracy.

W jaki sposób wspieracie klientów-lakierników korzystających z materiałów NOVOL-u?

Jako NOVOL wspieramy naszych lakierników m.in. przez organizację szkoleń w Centrum Szkoleniowym oraz organizację pokazów technologicznych najnowszych rozwiązań bezpośrednio w warsztatach bez zakłócania rytmu pracy. Warsztaty lakiernicze, które dokładnie kalkulują koszty widzą ogromny potencjał oszczędności uzyskiwany dzięki energooszczędnym i skracającym czas procesu rozwiązaniom NOVOL.

W czerwcu zadebiutowaliśmy z internetową platformą szkoleniową pod nazwą N-Training. Lakiernicy znajdą tam uporządkowane materiały szkoleniowe Akademii NOVOL, informacje o najnowszych produktach NOVOL-a oraz dostęp do webinariów szkoleniowych. Zachęcam wszystkich lakierników do rejestracji pod adresem https://novol.com/ntraining/.

Kto może skorzystać z Waszej wiedzy? Ile osób uczestniczy w szkoleniach?

Szkolenia w Centrum Szkoleniowym NOVOL w Komornikach oraz szkolenia „terenowe” przeznaczone są dla naszych obecnych i potencjalnych Klientów. Statystycznie w Centrum szkolimy do ok. 800 osób rocznie, drugie tyle w trakcie wdrożeń warsztatowych oraz pokazów terenowych naszego demobusa pod nazwą #ManiaonTour.

Jeżeli chodzi o szkolenia na platformie N-Training są dostępne dla wszystkich, którzy chcą poszerzać swoją wiedzę z zakresu lakiernictwa na różnych poziomach zaawansowania od uczących się zawodu po profesjonalnych lakierników, kolorystów, handlowców branżowych, itd. Każdy kto zarejestruje się na N-Training ma dostęp do treści szkoleniowych z dowolnego miejsca w dowolnym czasie.

Czy szkolenia są płatne?

Szkolenia są bezpłatne dla lakierników, kolorystów, sprzedawców, którzy pracują na systemach NOVOL i zostali zaproszeni do Centrum Szkoleniowego przez opiekunów rynkowych. Patrząc na rosnące koszty szkoleń jest to spore wyzwanie finansowe. Bezpłatne dostęp zapewniamy również do większości materiałów szkoleniowych na platformie N-Training.

Kursy płatne prowadzimy w projekcie szkoleń rzemieślniczych N-Painter dedykowanym dla warsztatów pracujących na systemie SPECTRAL i obejmują one m.in. szkolenia dla pomocników lakiernika, lakierników, kolorystów, lakierowanie 3CT, naprawy spot repair. Szczegóły u opiekunów handlowych SPECTRAL.

NOVOL wspiera szereg inicjatyw w szkołach zawodowych czy warsztatach lakierniczych. Organizuje też Mistrzostwa Lakierników. Może Pan ocenić skutek tych działań?

Za nami 3 edycje Mistrzostwa Lakierników SPECTRAL, które są kluczowymi elementami tworzenia i integrowania społeczności profesjonalnych lakierników oraz już 7. edycji Turnieju Młodego Lakiernika, które motywują młode pokolenia lakierników do nauki zawodu. Organizacja wydarzeń jest z jednej stronny jest czaso- i kosztochłonna, z drugiej strony sprawia dużo satysfakcji, że realizujemy ją z sukcesem i jest bardzo dobrze przyjmowana przez lakierników.

Wszystkie to działania są ważne zarówno dla społeczności lakierniczej jak i są silnym motorem napędowym naszych działań strategicznych związanych z rozwojem NOVOL.

Jak poradziliście sobie w czasie COVIDU?

Okres COVIDu to było duże wyzwanie dla techników przyzwyczajonych do ciągłego kontaktu z lakiernikami. Okres największych ograniczeń efektywnie wykorzystaliśmy na tworzenie treści merytorycznych do platformy szkoleniowej. Uruchomiliśmy również projekt webinariów z poszczególnych etapów technologicznych naprawy, których zapisy dostępne są na platformie N-training i na YouTube. Okres ograniczeń COVID-u pozwolił spojrzeć na standardowe szkolenia z trochę innej perspektywy i ułatwił docieranie do lakierników w kanałach internetowych.

Tekst i zdjęcia: Mirosław Rutkowski