CO TO JEST KOLOR?

W naszym codziennym życiu jesteśmy otoczeni przez nieskończoną różnorodność kolorów. Większość ludzi wie, że jeśli przepuścimy światło słoneczne przez pryzmat utworzy się rozkład barw. Zjawisko to zostało odkryte przez Isaaca Newtona. Ten rozkład barw określany jest jako widmo (spektrum). Ludzkie oko widzi widmo, bo specyficzne długości fali pobudzają jego siatkówkę. Można zatem stwierdzić, że światło jest falą elektromagnetyczną i ma dwa istotne parametry: długość (częstotliwość) i amplitudę

Barwy w widmie rozmieszczone są w następującej kolejności- rysunek powyżej. Obszar widma, który widzi ludzkie oko nazywany jest zakresem światła widzialnego. Światło odbite od obiektu, postrzegane jako barwa (z wyjątkiem stworzonego przez człowieka światła monochromatycznego) jest mieszaniną światła równych długości fal z zakresu widzialnego.

Kolor ma trzy intuicyjnie zrozumiałe parametry:

• Odcień- jest zależny od długości fali światła;
• Jasność- jasne i ciemne barwy; zależna od amplitudy fali światła;
• Nasycenie- jaskrawe i przytłumione barwy; oznacza czystość koloru.

JAK POWSTAJE WRAŻENIE KOLORU?

Wrażenie koloru powstaje w wyniku zmieszania impulsów napływających do mózgu z komórek oka wrażliwych na fale światła o różnych długościach i tworzących samodzielnie wrażenie trzech kolorów podstawowych: czerwonego, zielonego i niebieskiego- RGB (rysunek poniżej). Światło o równym udziale RGB daje wrażenie koloru o barwie neutralnej- szarości. Światło neutralne o pełnej jasności daje wrażenie koloru białego.

Świtało dociera do oka bezpośrednio ze źródła, np. płomienia świecy, żarnika, ekranu telewizora. W takim przypadku o wrażeniu koloru decyduje tylko skład tego światła. Jednak może ono również docierać do oka po odbiciu od przedmiotów bądź po przejściu przez nie. Każdy przedmiot, na który pada wiązka światła, ma zdolność częściowego pochłaniania i/lub odbijania światła, a raczej jego składowych RGB. Należy podkreślić, że przedmioty nie mają kolorów, mają natomiast wpływ na to jaka część świtała jest pochłaniana a jaka odbijana i ta dociera do oka i wywołuje wrażenie koloru przypisywanego przedmiotom.

Kolor jest jedną z najistotniejszych cech decydujących o atrakcyjności produktów i na współczesnym rynku ważną rolę odgrywa przekazywanie informacji o kolorze umożliwiające jego wierne odwzorowanie. Duży wpływ na postrzeganie barwy mają warunki w jakich obserwuje się przedmioty. Jednym z takich warunków jest rodzaj oświetlenia. Dany przedmiot będzie wyglądał inaczej  czy w świetle słonecznym czy jarzeniowym. Innymi cechami mającymi wpływ na odbieranie barw są: rozmiar próbki, tło na którym obserwuje się przedmiot, obserwator czy struktura powierzchni. Wiarygodna ocena kolorów i porównanie ich z próbkami zworników nazywa się dopasowaniem koloru i wymaga stosowania standaryzowanego oświetlenia na wszystkich stanowiskach kontroli oraz izolowania tych stanowisk od przypadkowego oświetlenia miejscowego. Dzięki takim działaniom uniknąć można poprawek wynikających ze złego zinterpretowania wyników obserwacji.

Autor: Agnieszka Karnecka