Uszkodzenia karoserii mogą wynikać z kolizji pojazdu z innym pojazdem, przeszkodą nieruchomą lub ze zużycia w wyniku eksploatacji. Najbardziej istotną z punktu widzenia ekonomiczne jest pierwsza grupa zdarzeń. W 2017 roku zanotowano w Polsce około 30 tys. wypadków drogowych, a w każdym z nich uczestniczył co najmniej jeden pojazd.
Podczas wypadku lub kolizji dochodzi do uszkodzeń w pojazdach i można je podzielić w zależności od kierunku działania sił odkształcających:
Podczas kolizji drogowej energia kinetyczna absorbowana jest przez poszczególne elementy karoserii powodując ich odkształcanie. Zasada konstrukcyjna polegająca na zastosowaniu w karoserii samochodowej elementów o zmniejszonej wytrzymałości do absorbowania energii kinetycznej zderzenia, powoduje zwiększenie zakresu odkształceń wynikających z kolizji. Zasada ta przyczynia się jednak w bardzo znaczący sposób do zachowania zwiększonych szans przeżycia osób znajdujących się w chwili kolizji w przedziale pasażerskim.
Uszkodzenie czołowe
Statystycznie jednym z najczęstszych przypadków kolizji pojazdów drogowych jest zderzenie czołowe. Może być ono wynikiem zderzenia czołowego dwóch pojazdów, czołowym uderzeniem w przeszkodę, czołowym uderzeniem w bok innego pojazdu lub uderzeniem w tył innego pojazdu.
Z założenia, zgodnie z bezpieczeństwem biernym, jak najmniejszym odkształceniom powinien ulegać przedział pasażerski. Pojazd drogowy, którego zasadniczym elementem nośnym jest karoseria w kształcie kadłuba samonośnego, podlegając uderzeniu czołowemu absorbuje energię kinetyczną uderzenia głównie poprzez odkształcenie elementów karoserii, które zostały do tego specjalnie zaprojektowane. Są to przede wszystkim:
Podczas zderzenia czołowego powstają dwa podstawowe typy odkształceń:
Zgniecenie wzdłużne równomierne powstaje w wyniku takiego zderzenia czołowego gdzie dochodzi do równomiernego rozłożenia sił deformujących i gdy kierunek wypadkowej tych sił pokrywa się z osią środkową pojazdu lub jest równoległy do tej osi i przebiega w jej pobliżu (uderzenie całą powierzchnią). W tym przypadku równomiernemu odkształceniu podlegają elementy nośne karoserii znajdujące się po jej obu stronach, a stopień absorpcji i jej skuteczność są największe.
Zgniecenie wzdłużne wichrujące powstaje w wyniku takiego zderzenia, gdzie pojazd uderzając czołowo zostaje poddany działaniu sił deformujących o nierównomiernym rozkładzie względem osi środkowej pojazdu (uderzenie wyłącznie jedną stroną). Najczęściej na takie odkształcenia narażone są pojazdy o konstrukcji ramowej. W tym przypadku cała energia kinetyczna uderzenia przenoszona jest przez jedną stronę płyty podłogowej i przy znacznych siłach deformujących dochodzi do tzw. zwichrowania płyty podłogowej. Uszkodzenia tego typu są zwykle trudne do usunięcia i wymagają dużej wiedzy oraz doświadczenia. Niezbędne jest również zastosowanie specjalistycznego sprzętu naprawczo-pomiarowego.
Uszkodzenie boczne
Kolejną grupą uszkodzeń w wyniku kolizji drogowych są uszkodzenia boczne. Powstają one zwykle podczas kolizji z innym pojazdem drogowym lub uderzenia bokiem w przeszkody stałe. Zderzenia oraz powstałe w ich wyniku zgniecenia boczne można umownie podzielić na dwie grupy:
O ile zderzenia boczne narożne nie powodują powstania zagrożenia dla konstrukcji przedziału pasażerskiego to zderzenia boczne centralne skierowane są wyłącznie w konstrukcję tego przedziału powodując jego odkształcenie.
Jeżeli pojazd, który uderza centralnie w część boczną innego pojazdu trafia w próg, który jest częścią płyty podłogowej o zwiększonej wytrzymałości, to wielkość odkształceń zwykle jest mniejsza niż w przypadku gdy uderzenie trafia w drzwi oraz słupek środkowy
Uszkodzenie ukośne
Po omówieniu zderzeń czołowych oraz bocznych należy stwierdzić, że większość przypadków uszkodzeń powstałych w wyniku kolizji drogowych to przypadki złożone. Analizy te są czysto teoretyczne i wszelkie rozważania oparte są o pewne uproszczenia. Dotyczy to między innymi problemu zderzeń ukośnych. Wypadkowa sił deformujących przyłożona pod kątem do osi środkowej pojazdu powoduje zbliżone odkształcenia do przypadków omówionych powyżej.
Bogusław Raatz
raatz.pl
Na świecie funkcjonuje wiele urządzeń do napraw powypadkowych pojazdów. Na przestrzeni lat powstało bardzo dużo …
Wraz ze wzrostem rozwoju motoryzacji, wzrasta zagrożenie dla środowiska naturalnego. A szczególnie jeżeli chodzi o …
Jak dobrać spoter? Na co zwrócić uwagę przy wyborze? Z wyposażeniem dodatkowym czy bez? Warto …