Lakiernictwo samochodowe – terminy i określenia

Pomimo wielu publikacji tematycznych, wielu szkoleń prowadzonych w profesjonalnych ośrodkach szkoleniowych, często spotykamy się z pewnymi niedopowiedzeniami czy też nieścisłościami dotyczącymi procesu lakierowania samochodów. Od czasu do czasu warto chyba przypomnieć podstawowe definicje z zakresu lakiernictwa i zasygnalizować najczęściej dyskutowane sporne kwestie dotyczące lakieru samochodowego.

Lakiernictwo samochodowe to szereg procesów prowadzących do wytworzenia na pojeździe powłoki lakierowej[1]. Powłoka lakierowa wytwarzana w fabryce przez producenta pojazdów nazywa się powłoką produkcyjną a powłoka lakierowa wytwarzana w warsztacie lakierniczym nazywa się powłoką naprawczą lub inaczej renowacyjną.

Zgodnie z wymaganiami norm  właściwie wykonana powłoka naprawcza (renowacyjna) powinna w zakresie wymagań technicznych i estetycznych charakteryzować się walorami identycznymi z powłoką produkcyjną.

Co to tak naprawdę znaczy?

Otóż jeśli powłoka produkcyjna charakteryzuje się konkretnymi parametrami ochronnymi i dekoracyjnymi to powłoka naprawcza powinna spełniać takie same parametry ochronne i dekoracyjne, czyli chronić i ozdabiać podłoże na takim samym poziomie jak chroni i ozdabia powłoka produkcyjna.

W poprzednim artykule o grubości powłoki lakierowej (LAKIERNIK nr 26) dość szeroko został omówiony problem jednego z najbardziej dyskusyjnych parametrów powłoki lakierowej.

Dyskutując o tym co łatwe do zmierzenia, często zapominamy o znacznie ważniejszych problemach związanych z prawidłowo wykonaną powłoką lakierową.

Powłoka lakierowa ma spełniać zadania ochronne i dekoracyjne. Zarówno ta produkcyjna jak i naprawcza. Jeśli producent samochodu zakłada odporność antykorozyjną powłoki na odpowiednim poziomie to w trakcie procesu naprawy, wartość ta powinna zostać odbudowana do poziomu zapewnianej gwarancji.

Jeśli producent pojazdu wykonał powłokę w wybranym kolorze to proces naprawy ma zostać tak przeprowadzony aby nie powstały na pojeździe widoczne różnice w kolorze. Jeśli producent wykonał powłokę o konkretnej strukturze lakieru nawierzchniowego to w procesie naprawy lakier ma być tak położony aby nie powstały widoczne różnice w strukturze. Najprościej rzecz ujmując elementy z powłoką naprawczą powinny być zabezpieczone i ozdobione porównywalnie do elementów z powłoką produkcyjną.

Mówiąc o powłokach produkcyjnych i naprawczych, warto przypomnieć, że do wykonania obu stosowane są odrębne technologie.

Dlaczego różne technologie? Przede wszystkim ze względu na inne możliwości aplikacji[2] produktów w fabryce pojazdów i w warsztacie lakierniczym. Tym samym inne rodzaje produktów, różne metody prowadzące jednakże do porównywalnego efektu końcowego.

Często, poprzez zaszłości z poprzednich „epok” technologicznych, fakt możliwości uzyskania porównywalnych parametrów powłok lakierowych w fabryce i w warsztacie bywa poddawany w wątpliwość. Podkreślenia wymaga fakt, że zaawansowany technologicznie warsztat, stosujący technologię zgodną z zaleceniami producenta wytwarza powłokę lakierową o parametrach zgodnych z parametrami powłoki wytworzonej przez producenta.  Aby uzmysłowić sobie jak wygląda proces lakierowania produkcyjnego i naprawczego warto spojrzeć na zdjęcia  1 i 2.  Pamiętać jednak należy, że pomimo zastosowania innych technologii efekt końcowy, czyli powłoka lakierowa, posiada takie same walory ochronne i dekoracyjne. Oczywiście pod warunkiem dochowania wszelkich zaleceń producentów produktów i pojazdów.

Kiedy konieczne jest wytworzenie powłoki naprawczej ( renowacyjnej)? W każdym przypadku gdy istniejąca powłoka lakierowa na samochodzie ulegnie uszkodzeniu lub chcemy w niej dokonać zmian już w trakcie eksploatacji pojazdu.

Powłoka lakierowa stanowi specyficzną „część zamienną” karoserii. Jest integralnie związana z nadwoziem, choć można ją zmienić. Nie można powłoki lakierowej tak jak np. koła czy silnika czy innej części pojazdu bez konsekwencji przenieść do innego pojazdu tego samego typu i modelu. Da się jednak tę część usunąć i zastąpić nową lub naprawić. Często, choć nie zawsze lakierowanie naprawcze to lakierowanie pojedynczych elementów. Elementów, które są wymieniane lub naprawiane, pozostają na pojeździe lub są zdemontowane. Lakierowanie produkcyjne to zwykle lakierowanie całej karoserii. Lakierowanie pojedynczych elementów jest  procesem wymagającym dużej dokładności w doborze koloru do lakieru oryginalnego znajdującego się na elementach sąsiadujących z naprawianym lub wymienianym.

O ile warsztat lakierniczy stosuje się do zaleceń producenta lakieru i technologii wymaganej przez producenta pojazdu naprawiona powłoka lakierowa nie powinna się różnić od powłoki tzw. oryginalnej czyli produkcyjnej.

Jedną ze szczególnie istotnych cech jest odbudowa koloru lakieru nawierzchniowego. Ostateczny efekt kolorystyczny bywa decydujący o wyborze konkretnego pojazdu. Szczegóły w artykule o wpływie charakteru temperamentu użytkownika na wybór koloru (LAKIERNIK 26). Tu zajmiemy się określeniem co oznacza odtworzenie koloru w technologii naprawczej.

Rozwój rynku motoryzacyjnego a także znaczny rozwój chemii lakierów, doprowadził do istnienia olbrzymiej ilości kolorów na samochodach. Jak wygląda proces odtwarzania kolorów produkcyjnych w systemach naprawczych?

Producenci samochodów przy wprowadzeniu do produkcji nowego koloru przekazują fabrykom produkującym lakiery renowacyjne ich próbki. Na tej podstawie zostają opracowane receptury dostarczane do końcowych odbiorców – warsztatów lakierniczych.

W praktyce „pierwotny” kolor może ulegać na pojazdach dostarczanych przez fabrykę większym lub mniejszym zmianom.  Jeśli dany kolor występuje w kilku różnych wersjach mówimy o „odcieniach”. To właśnie te „odcienie” są w centrum uwagi zakładów produkujących lakiery renowacyjne  oraz warsztatów lakierniczych. Powstawanie odcieni może mieć różne przyczyny. Po pierwsze praktycznie nie istnieje możliwość utrzymania takich reżimów technologicznych aby lakier schodzący z linii produkcyjnej zgadzał się w 100% we wszystkich partiach ze wzorcem. Coraz częściej samochody tych samych producentów  montowane są w różnych częściach świata. Parametry linii lakierniczych w różnych montowniach również mogą powodować powstanie różnic w odcieniu. Często fabryki używają jednego koloru  lakieru produkowanego przez różnych dostawców. Kolor mieści się w granicach tolerancji dopuszczonej przez technologię, ale dla odbiorcy końcowego różnice mogą być znaczne.

Aby lakierowanie naprawcze mogło zakończyć się sukcesem musimy tak dobrać kolor i użyć takich metod nakładania koloru aby w końcowym efekcie nie były zauważalne różnice pomiędzy elementami z powłoką produkcyjną a elementami z powłoką naprawczą. Mówiąc o metodach nie możemy zapomnieć o technikach cieniowania naprawczego, które pozwalają na wygubienie różnicy w odcieniu.

Każdy z producentów lakierów renowacyjnych proponuje własną szczegółową technologie wylakierowań umożliwiającą optyczne wygubienie różnic w odcieniu kolorów. Techniki cieniowania wymagają wprawdzie trochę więcej pracy przygotowawczej i materiału, jednak gwarantują poprawny efekt i zadowolenie klienta.

Zwykle przy kupnie nowego pojazdu użytkownik zauważa jedynie walory dekoracyjne powłoki lakierowej. W przypadku uszkodzenia powłoki i jej naprawy również w pierwszym rzędzie ocenia estetykę wykonanej naprawy. Aby być pewnym, że parametry ochronne powłoki w trakcie jej naprawy również zostały odtworzone warto stosować technologię, która charakteryzuje się odpowiednimi parametrami technicznymi.

[1] Powłoka lakierowa – zgodna z normami nazwa powłoki ochronno – dekoracyjnej na pojeździe, potocznie zwanej powłoka lakierniczą lub lakierem

[2] Aplikacja – nakładanie