Lakiery na nośniku wodnym

Coraz bardziej dramatyczny stan Ziemi, zmiany klimatu i postępująca degradacja środowiska naturalnego spowodowała podejmowanie szeregu decyzji dotyczących ograniczenia emisji szkodliwych substancji. Restrykcje i ograniczenia dotknęły branżę lakierniczą – producentów zmuszono do ograniczenia w produkcji materiałów Lotnych Związków Organicznych. Chodziło o to, że w rozcieńczalniki lakierów ulatniając się stają się parami lub gazami, które są poważnym zagrożeniem dla zdrowia. Producenci zaczęli produkować lakiery o zmniejszonej zawartości rozpuszczalników organicznych, w pewnym stopniu zastępując je wodą. Unia Europejska zdefiniowała ograniczenia dotyczące lakierów w dyrektywie 2004/42/EC.

Przepisy te do polskiego lakiernictwa zaimplementowało rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 stycznia 2007 roku w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących ograniczenia emisji lotnych związków organicznych powstających w wyniku wykorzystywania rozpuszczalników organicznych w niektórych farbach i lakierach oraz mieszaninach do odnawiania pojazdów (Dz. U. z 2013 r. poz.1569) .

W tabeli umieszczono maksymalną zawartości Lotnych Związków Organicznych w jednym litrze objętości produktu.

W przeciągu kilku lat do końca 2010 r. wszystkie autoryzowane zakłady napraw nadwozi wprowadziły materiały spełniające te normy i rozpoczęły ich stosowanie w praktyce.

Czym się charakteryzują farby i lakiery na nośniku wodnym?

Jak sama nazwa wskazuje przewagą w roztworze tego typu farby lub lakieru jest woda. Pozwala to na obniżenie zawartości szkodliwych rozcieńczalników organicznych w roztworze. Roztwór ten, stanowi, ogólnie mówiąc, zawiesinę (emulsję). W wodzie jest zawieszona olbrzymia liczba małych aglomeratów zawierających mieszaninę odpowiednio przygotowanych pigmentów wraz dodatkami i rozcieńczalnikami organicznymi oraz żywicą nośną odpowiednią do rodzaju powłoki. Inny rodzaj żywicy dla bazy, inny dla lakieru bezbarwnego a jeszcze inny dla podkładu wypełniającego, bo i ten rodzaj produktów na nośniku wodnym występuje.

Mieszanina w „aglomeracie„ jest przystosowaniem lakieru do hydrofilnej postaci w roztworze wodnym. Posiadającym on właściwą przyczepność do podłoża, na które będzie nakładany w obecności szeregu dodatków. Dodatki antypieniące zmniejszają napięcie powierzchniowe powodują właściwą rozlewność. Kolejne sprawiają, że w trakcie odparowania wody aglomeraty mogą się połączyć ze sobą i związać z podłożem, tworząc gładką jednorodną powłokę. Rodzaje dodatków do mieszaniny dobierane są zależnie od pigmentów. Na przykład jeden jest właściwy dla pigmentów metalicznych, inny dla i perłowych.

Lakiery wodne charakteryzują się lepszą zdolnością krycia od rozcieńczalnikowych. Wymagają dobrego odtłuszczania i umycia powierzchni – najpierw organicznymi mieszaninami a potem na nośniku wodnym przed lakierowaniem a na koniec dokładnego wysuszenia.

Tekst i zdjęcia: Mirosław Rutkowski i Mieczysław Sieczkowski